Hadrianus: Online op zoek naar Nederlanders in Rome
Onder de titel ‘Roaming Dutch. Digitizing the Dutch presence in Rome through the Ages’ heeft het Koninklijk Nederlands Instituut in Rome (KNIR) gisteren in het Rijksmuseum Amsterdam het digitale project Hadrianus gepresenteerd. Via de website van Hadrianus, die overigens verwijst naar de enige Nederlandse paus in Rome Adrianus VI (1459-1523), kunnen zowel wetenschappers als het bredere publiek kennismaken met de aanwezigheid van de Nederlanders in de Eeuwige Stad door de eeuwen heen.
Van Erasmus tot Escher en van Van Heemskerck tot Hadrianus. Vanaf de Oudheid lieten inwoners van de Lage Landen hun sporen na in Rome. Pelgrims stichtten er hun eigen kerken, wetenschappers en kunstenaars verwerkten hun indrukken en ervaringen in ideeën en kunstwerken. Sommigen wisten zelfs door te dringen tot de hoogste rangen van de Romeinse samenleving; denk bijvoorbeeld aan Jan van Scorel en paus Hadrianus VI. Het KNIR maakt middels Hadrianus dit Nederlandse erfgoed in Rome voor het eerst zichtbaar in een gebruiksvriendelijke digitale omgeving.
Met als uitgangspunt de kaart van Rome kunnen bezoekers van de website www.hadrianus.it eenvoudig zien waar landgenoten (in eerdere eeuwen) de stad hebben bezongen in een dichtwerk, de antieke ruïnes hebben geschilderd, getekend of gefotografeerd. Zij kunnen op op zoek gaan naar de plaatsen waar Nederlanders verbleven of reizen digitaal door Rome in de voetsporen van de Bentvueghels.
Het doel van het project is om een interactief platform te creëren die alle Nederlandse kunst en kunstenaars in Rome openbaart. Op een later moment zal deze informatie ook in een mobiele app worden verwerkt, zodat bezoekers van Rome met hun mobiele telefoon door Rome kunnen lopen en onderweg worden geattendeerd op het erfgoed die de Nederlanders hebben achtergelaten in de stad.
Nederlandse kunstenaars, meer dan anderen, onderzochten de mogelijkheden van de oude monumenten in Rome. Op Hadrianus vind je dan ook talloze tekeningen die Nederlanders maakten van het Colosseum en andere antieke bouwwerken. Nooit eerder zijn al deze tekeningen, schilderwerken, beeldhouwwerken, foto’s en literatuur bijeen gebracht. Door middel van de database kunnen we wellicht beter antwoord geven opvragen als ‘Wat was de belangrijkste reden voor kunstenaars om naar Rome te gaan?’, ‘Kunnen we er achter komen waar de Nederlanders woonden en of ze waren gelieerd aan bepaalde groepen in de maatschappij?’ of ‘Welke samenwerkingen bestonden er tussen de Nederlandse kunstenaars?’.
Onderstaand vinden jullie enkele hoogtepunten uit het project, maar ik ben ook benieuwd naar wat jullie favoriete stukje Nederland in Rome is. Bezoek de site en laat het mij weten!
De Engelenburcht te Rome vanuit het zuiden gezien. Casper van Wittel, ca. 1690
Een veduta van Castel Sant’Angelo en de Engelenbrug, gezien vanaf de oevers van de Tiber ter hoogte van de hedendaagse Ponte Vittorio Emanuele II.
Bekijk meer op Hadrianus
Inwijding van een nieuw lid van de Bentveughels te Rome.Anoniem, ca. 1660
Bentvueghels was de naam van een broederschap van voornamelijk Nederlandse en Vlaamse kunstenaars, opgericht in Rome in ca. 1620. De meeste Bentvueghels waren schilders, tekenaars of graveurs, hoewel zich ook een paar beeldhouwers, goudsmeden en dichters aansloten bij de groep. Hun bijeenkomsten werden afgewisseld met maaltijden, drinkgelag en rituelen, waaronder de beruchte inhuldiging van een nieuw lid.
Bekijk meer op Hadrianus
Minerva, Hendrick Goltzius, 1611
Tekenaar, graveur en schilder Hendrick Goltzius (1558 – 1617) werd geboren in Mülbracht in Duitsland, maar woonde en werkte een groot deel van zijn carrière in Haarlem. Hoewel Goltzius maar korte tijd in Rome verbleef, maakte de stad een blijvende indruk op de kunstenaar en raakte hij geïnspireerd door werken van Raphael, Correggio, Titiaan en Veronese.
Een allegorie van Minerva met koning Minus, tegen de achtergrond van het Colosseum.
Bekijk meer op Hadrianus
Bezoek de website van het KNIR op www.knir.it en natuurlijk www.hadrianus.it
Jolanda Cats zegt
Beste Aniek,
Ik zal mezelf eerst even voorstellen.
Ik ben Jolanda Cats en ik organiseer voor fotografisch kunstenaar Hans Withoos in de breedste zin van het woord.
N.a.v. de pagina ‘Op zoek naar Nederlanders in Rome’ neem ik contact met je op.
Hans Withoos is een nazaat van Mathias Withoos de leermeester van Casper van Wittel en lid van de Bentvlueghels. Op dit moment is er in Museum Flehite Amersfoort een tentoonstelling over de 3 generaties Withoos.
https://museumflehite.nl/exhibitions/ander-licht-op-withoos/
Omdat het fotografische werk van Hans zo verweven is met Rome en de Nederlandse en Italiaanse geschiedenis, denk ik dat het mooi zou zijn het fotografische werk van Hans daar te exposeren liefst in het kader van een culturele samenwerking.
Graag zou ik hier met je over van gedachten wisselen, of misschien jou ideeën horen.
Hartelijke groet,
Jolanda Cats