De Hemelvaart van Maria door Rosso Fiorentino

In het atrium van de Santissima Annunziata vind je naast een aantal prachtige werken van Baldovinetti, Andrea del Sarto en Pontormo, deze prachtige Hemelvaart van de Maagd door Rosso Fiorentino. De Assumptie, of Hemelvaart van Maria, was met name in de Renaissance een zeer populair onderwerp en het fresco verbeeldt hoe Maria na haar dood met ziel en lichaam door God in de hemel werd opgenomen. Fiorentino wees de Renaissance idealen van harmonie en schoonheid af en zocht naar een nieuwe, minder realistische en gestileerde stijl. De Hemelvaart van de Maagd was Fiorentino’s eerste grote werk, in opdracht van de monniken van de Basiliek van de Santissima Annunziata in Florence. Het wijkt volledig af van de werken en stijl die tot dat moment populair waren geweest in Florence!

Basiliek van de Santissima Annunziata in Florence

De scène is verdeeld in twee helften, van elkaar gescheiden door een grijze leegte. Aan de onderzijde kijken verschillende figuren omhoog naar de bovenste helft van het schilderij, waar Maria naar de hemel opstijgt. Ze wordt omringd door een koor van engelen en wervelende wolken waaraan het werk de illusie van van de opwaartse hemelvaart ontleent.

De personages aan de onderzijde zien er hoekig en zelfs wat stijf uit. De onnatuurlijke poses van Fiorentino zijn typisch voor het vroege Maniërisme.Heel anders dan de hyperrealistische personages die bijvoorbeeld Michelangelo schilderde; met bijna gebeeldhouwde spieren en een perfecte anatomie. Ook het kleurgebruik is onconventioneel; Rosso gebruikte donkere en gedempte kleuren en Maria, omringd door de duisternis, bevindt zich in de schaduw.

Let ook op de engelen of putti; hun lichaampjes zijn extreem verkort en ze hebben allen een andere pose. Sommige putti hebben dezelfde houding, maar net vanuit een andere kant gezien. Dat wijst erop dat Rosso Fiorentino waarschijnlijk speciaal gemaakt sculpturale modellen in zijn studio had staan die hij zorgvuldig bestudeerde en verschillende malen natekende.

De Hemelvaart van de Maagd past precies in de opkomst van het Maniërisme en zou tot laat in de 16e eeuw, toen de Barokke beweging opkwam, talloze kunstenaars inspireren.