• Home
  • Over Italië Uitgelicht
  • Samenwerken met Italië Uitgelicht
  • Contact
  • Winacties
  • Blog
  • Nav Social Icons

  • Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
  • Home
  • Reizen naar Italië
    • Autoroutes naar Italië
    • Auto huren in Italië
    • Zona Traffico Limitato, ZTL
    • Accommodaties
  • Regio’s
    • Noord-Italië
      • Emilia-Romagna
      • Friuli-Venezia Giulia
      • Liguria / Ligurië
      • Lombardia / Lombardije
      • Piemonte / Piëmont
      • Trentino-Alto Adige / Trentino-Südtirol / Trentino-Zuid-Tirol
      • Valle d’Aosta / Aostadal
      • Veneto
    • Midden-Italië
      • Lazio
      • Marche / Marken
      • Toscana / Toscane
      • Umbria / Umbrië
    • Zuid-Italië
      • Abruzzo / Abruzzen
      • Basilicata
      • Calabria / Calabrië
      • Campania / Campanië
      • Molise
      • Puglia / Apulië
      • Sardegna / Sardinië
      • Sicilia / Sicilië
  • Steden
    • Noord-Italië
      • Bergamo
      • Bologna
      • Bolzano / Bozen
      • Genova / Genua
      • Mantova / Mantua
      • Milano / Milaan
      • Padova / Padua
      • Torino / Turijn
      • Venezia / Venetië
      • Verona
    • Midden-Italië
      • Assisi
      • Firenze / Florence
      • Lucca
      • Perugia
      • Pisa
      • Roma / Rome
      • Siena
      • Volterra
    • Zuid-Italië
      • Bari
      • Cagliari
      • Catania
      • Lecce
      • Matera
      • Napoli / Napels
      • Palermo
      • Taormina
  • Reisroutes
  • Boekentips
  • Kunst & Cultuur
    • Architectuur
    • Geschiedenis
    • Italiaanse kunst
    • Tentoonstellingen
  • Italiaanse keuken
    • Italiaanse kookboeken
    • Italiaanse producten
    • Italiaanse recepten
    • Restaurants
  • Winacties
  • Contact
    • Over Italië Uitgelicht
    • Samenwerken met Italië Uitgelicht
  • Blog
  • Mobile Menu Widgets

    Zoeken

    Volg me op social media!

Italië Uitgelicht

Italië Uitgelicht

Culturele reizen naar Italië!

  • Reizen naar Italië
    • Autoroutes naar Italië
    • Auto huren in Italië
    • Zona Traffico Limitato, ZTL
    • Accommodaties
  • Regio’s
    • Noord-Italië
      • Emilia-Romagna
      • Friuli-Venezia Giulia
      • Liguria / Ligurië
      • Lombardia / Lombardije
      • Piemonte / Piëmont
      • Trentino-Alto Adige / Trentino-Südtirol / Trentino-Zuid-Tirol
      • Valle d’Aosta / Aostadal
      • Veneto
    • Midden-Italië
      • Lazio
      • Marche / Marken
      • Toscana / Toscane
      • Umbria / Umbrië
    • Zuid-Italië
      • Abruzzo / Abruzzen
      • Basilicata
      • Calabria / Calabrië
      • Campania / Campanië
      • Molise
      • Puglia / Apulië
      • Sardegna / Sardinië
      • Sicilia / Sicilië
  • Steden
    • Noord-Italië
      • Bergamo
      • Bologna
      • Bolzano / Bozen
      • Genova / Genua
      • Mantova / Mantua
      • Milano / Milaan
      • Padova / Padua
      • Torino / Turijn
      • Venezia / Venetië
      • Verona
    • Midden-Italië
      • Assisi
      • Firenze / Florence
      • Lucca
      • Perugia
      • Pisa
      • Roma / Rome
      • Siena
      • Volterra
    • Zuid-Italië
      • Bari
      • Cagliari
      • Catania
      • Lecce
      • Matera
      • Napoli / Napels
      • Palermo
      • Taormina
  • Reisroutes
  • Boeken
  • Kunst & Cultuur
    • Architectuur
    • Geschiedenis
    • Italiaanse kunst
    • Tentoonstellingen
  • Italiaanse keuken
    • Italiaanse kookboeken
    • Italiaanse producten
    • Italiaanse recepten
    • Restaurants

Fra Bartolommeo: meester van de Italiaanse hoogrenaissance

12 oktober 2016 door Aniek Rooderkerken

Fra Bartolommeo: meester van de Italiaanse hoogrenaissance

Fra Bartolommeo is een tijdgenoot van Leonardo da Vinci, Rafaël en Michelangelo. Hij behoort hiermee tot een van de meesters van de hoogrenaissance, al is hij bij het grote publiek wellicht minder bekend. In 2017 is het 500 jaar geleden dat de Italiaanse schilder Fra Bartolommeo op 44-jarige leeftijd stierf. In aanloop naar de tentoonstelling ‘Fra Bartolommeo – De goddelijke Renaissance’ in Museum Boymans van Beuningen in Rotterdam, kijken we naar de mooiste kunstwerken van de monnik-kunstenaar.

Fra Bartolommeo

Geboren in 1473 vlakbij de Porta di San Pier Gattolino, krijgt Bartolommeo Domenico del Fattorino al snel de Toscaanse roepnaam Baccio, met toevoeging van ‘della Porta’ (van de Poort). Ongeveer tien jaar later wordt Baccio leerling in het schildersatelier van de Florentijnse schilder Cosimo Rosselli. De opleiding duurt zes tot acht jaar en hierna begint Bartolommeo samen met zijn studievriend Mariotto Albertinelli een schildersatelier.

Kort hierna start een roerige tijd voor Florence. Tussen 1494 en 1512 worden Piero de’ Medici en zijn familie verbannen uit Florence. Onder leiding van de boeteprediker Fra Girolamo Savonarola, prior van het dominicaner klooster van San Marco, worden in 1497 liedboeken, muziekinstrumenten, voorstellingen van naakte figuren en andere ‘ijdelheden’ verbrand. Onder diens invloed vernietigt Bartolommeo zijn getekende naaktstudies.

Savonarola’s dominantie over Florence duurt slechts vier jaar. In 1498 wordt de prediker als ketter veroordeeld en op de Piazza della Signoria publiekelijk opgehangen en verbrand. Ook na zijn dood blijft Savonarola veel volgelingen houden, onder wie Fra Bartolommeo. Het portret dat Fra Bartolommeo postuum van Savonarola schildert, wordt later hét icoon van de orde der Dominicanen.

In het jaar 1500 treedt Bartolommeo toe tot de orde der Dominicanen in Prato (vlakbij Florence). Vanaf dan heet hij officieel Fra Bartolommeo, zijn ordenaam. In 1504 doet Fra Bartolommeo zijn eeuwige geloftes en geeft hij leiding aan het schildersatelier in het klooster van San Marco in Florence. In dit jaar leert hij ook Rafaël kennen en de schilders raken bevriend.

Fra Bartolommeo , Madonna del Santuario, Tronende Maria en Christuskind met de heiligen Stefanus en Johannes de Doper , 1509. Paneel, 165 x 152 cm. Lucca, San Martinokathedraal, Cappella del Santuario (tijdelijk in Museo Nazionale di Villa Guinigi gedurende de restauratie van de kapel).
Fra Bartolommeo , Madonna del Santuario, Tronende Maria en Christuskind met de heiligen Stefanus en Johannes de Doper , 1509. Paneel, 165 x 152 cm. Lucca, San Martinokathedraal, Cappella del Santuario (tijdelijk in Museo Nazionale di Villa Guinigi gedurende de restauratie van de kapel).

Wanneer Leonardo da Vinci naar Milaan, en Michelangelo en Rafaël naar Rome vertrekken, maakt Fra Bartolommeo ook een korte reis naar Murano en Venetië. Hier wordt hij sterk beïnvloed door altaarstukken van Giovanni Bellini. Bij terugkomst krijgt Fra Bartolommeo van de regering de officiële opdracht voor het schilderen van de Pala della Signoria, een zeer groot altaarstuk voor de grote raadszaal in het Palazzo della Signoria (Palazzo Vecchio). In Rome schildert hij in 1513-14 twee grote schilderijen van de apostelen Petrus en Paulus (nu in de slaapkamer van de paus).

Hij keert terug naar Florence vanwege gezondheidsproblemen. Hij heeft waarschijnlijk malaria opgelopen. In 1517 sterft Fra Bartolommeo op 44 jarige leeftijd.

Fra Bartolommeo, Noli me tangere , 1505-1506. Doek (oorspronkelijk paneel), 58 x 48 cm. Parijs, Paris, Louvre Museum, Departement Peinture.
Fra Bartolommeo, Noli me tangere , 1505-1506. Doek (oorspronkelijk paneel), 58 x 48 cm. Parijs, Paris, Louvre Museum, Departement Peinture.

Pronkalbums

Rond 1550/68 neemt Giorgio Vasari een uitvoerige biografie van Fra Bartolommeo op in zijn reeks levensbeschrijvingen van de belangrijkste Italiaanse kunstenaars van zijn tijd. Daarin vermeldt hij dat veel tekeningen van Fra Bartolommeo in het nonnenklooster van Santa Catharina van Siena worden bewaard.

Twee eeuwen na het overlijden van Fra Bartolommeo komt de Florentijnse verzamelaar Niccolò Gabburri (1676-1742) de tekeningen op het spoor en koopt ze van het nonnenklooster. Hij laat de vijfhonderd tekeningen op vierhonderd papierbladen monteren in twee grote pronkalbums.  Eeuwen later komen de albums als onderdeel van de Koenigs Collectie in het bezit van Museum Boijmans Van Beuningen.

Dankzij dit album is van geen andere kunstenaar uit de zestiende eeuw het werkproces zo goed te reconstrueren als van Fra Bartolommeo. Van zijn fresco Het laatste oordeel zijn maar liefst zestig voorbereidende tekeningen bekend.

Fra Bartolommeo, Pietà (1516), Palazzo Pitti, Florence
Fra Bartolommeo, Pietà (1516), Palazzo Pitti, Florence

De kunstwerken van Fra Bartolommeo

Girolamo Savonarola, Fra Bartolomeo, c. 1498, Museo di San Marco, Florence
Fra Bartolommeo, Portret van Girolamo Savonarola , 1498-1500. Paneel, 46,5 x 32,5 cm. Florence, Museo di San Marco (Polo Museale della Toscana)

Fra Bartolommeo’s meest bekende portret is dat van Savonarola. In de late jaren 1490 wordt Baccio aangetrokken door de leer van Fra Girolamo Savonarola, die hekelt wat hij als de ijdele en corrupte hedendaagse kunst ziet. Savonarola pleit voor kunst als een directe visuele illustratie van de Bijbel, om degenen die niet in staat om het boek te lezen op te voeden. Baccio schildert het portret in 1498. Tegenwoordig is het te zien in het Museo Nazionale di San Marco in Florence.

Fra Bartolommeo, Madonna en Kind met heiligen, 1510-1513, Zwart krijt met sporen van wit krijt. The J. Paul Getty Museum Los Angeles
Fra Bartolommeo, Madonna en Kind met heiligen, 1510-1513, Zwart krijt met sporen van wit krijt. The J. Paul Getty Museum Los Angeles

In 1510 krijgt Fra Bartolommeo opdracht van de Florentijnse Republiek om een altaarstuk te schilderen, Madonna met Kind en Heiligen, voor een van de wanden van de raadzaal in het Palazzo Vecchio. Naast het altaarstuk zouden scènes van veldslagen komen, geschilderd door rivalen Leonardo da Vinci en Michelangelo. Leonardo zou de enige zijn die ooit aan het schilderwerk startte en ook Fra Bartolommeo heeft zijn altaarstuk nooit voltooid.

Op de voorstudie gebruikte Fra Bartolommeo kalk om licht- en schaduwpartijen te weergeven en de compositie samen te stellen, zoals de plaatsing van figuren en hun verschillende poses. De chiaroscuro toont de invloed van Leonardo.

Fra Bartolommeo, Rust op de vlucht naar Egypte met Johannes de Doper, rond 1509, Olieverf op paneel, The J. Paul Getty Museum, Los Angeles
Fra Bartolommeo, Rust op de vlucht naar Egypte met Johannes de Doper, rond 1509, Olieverf op paneel, The J. Paul Getty Museum, Los Angeles

De Rust op de vlucht naar Egypte met de heilige Johannes de Doper bevindt zich in het Getty Museum, samen met een voorstudie van de heilige Johannes. Op het paneel zien we hoe de Maagd Maria en Jozef uitrusten op een gouden late zomermiddag, terwijl het Christuskind zijn hand uitstrekt naar het kruis dat de jonge Johannes de Doper vasthoudt.

Verschillende punten verwijzen naar het lijden van Christus. De palmboom aan de linkerzijde verwijst naar de palmbladeren bij de definitieve intrede van Christus in Jeruzalem, terwijl de granaatappel, liggend op de grond voor Maria, een symbool is van zijn verrijzenis. Rechts op de achtergrond weergaf Fra Bartolommeo de familie op de vlucht uit Bethlehem om aan Koning Herodes massamoord op de onschuldigen te ontkomen.

Tip! Tentoonstelling Fra Bartolommeo – De goddelijke Renaissance

Museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam brengt een unieke tentoonstelling met werk van Fra Bartolommeo. Uniek, want nooit eerder waren schilderijen van Fra Bartolommeo in Nederland te zien en sommige werken hebben Italië zelfs nog nooit verlaten. Museum Boijmans van Beuningen bezit twee zeldzame verzamelalbums met daarin honderden tekeningen van onder andereFra Bartolommeo. In deze tentoonstellingen worden de schilderijen na vijfhonderd jaar herenigd met de voorbereidende studies. Bruiklenen komen uit topmusea waaronder het Uffizi in Florence, de Art Institute of Chicago en het Louvre in Parijs.

Fra Bartolommeo – De goddelijke Renaissance | 15 oktober 2016 t/m 15 januari 2017 | Museum Boijmans van Beuningen

Fra Bartolommeo, Madonna della Misericordia, altaarstuk, circa 1515. Lucca, Museo Nazionale di Villa Guinigi (oorspronkelijk in de San Romano kerk in Lucca).<br /> Fra Bartolommeo, Compositietekening voor het schilderij Madonna della Misericordia, circa 1515. Rotterdam, Museum Boijmans Van Beuningen (voomalige collectie Koenigs).
Links – Fra Bartolommeo, Madonna della Misericordia, altaarstuk, circa 1515. Lucca, Museo Nazionale di Villa Guinigi (oorspronkelijk in de San Romano kerk in Lucca). Rechts – Fra Bartolommeo, Compositietekening voor het schilderij Madonna della Misericordia, circa 1515. Rotterdam, Museum Boijmans Van Beuningen (voomalige collectie Koenigs).

Categorie: Firenze / Florence, Kunst & Cultuur, Midden-Italië, Toscana / Toscane

Dit vind je misschien ook leuk

Het mooiste UNESCO Werelderfgoed in Italië #1
Leonardo da Vinci, Dame met de hermelijn - italieuitgelicht.nlDe dame met de hermelijn
Verborgen in het ijs van de Ötztaler-gletsjer: 25 jaar ijsmummie Ötzi

Lees Interacties

Geef een antwoord Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Next Post >

Verliefd op Casale del Passatore

Primaire Sidebar

Ciao

Ciao! Mijn naam is Aniek en ik ben gek op Italië. Ik studeerde Renaissance Studies, ging hiervoor naar Florence, Rome en Perugia. Op reis bezocht ik nog veel meer Italiaanse bestemmingen. Op Italië Uitgelicht deel ik Italiaanse bestemmingen en reisverhalen, en schrijf ik over van alles rondom cultuur, tradities, kunst, boeken en culinair.

Lees meer

Op social media

Zoeken

Nieuwsbrief

Blijf op de hoogte van de mooiste verhalen en ontvang één keer per maand de beste reistips voor Italië!

Disclaimer & Privacyverklaring

Lees ook De Smaak van Italië

De nieuwe editie van De Smaak van Italië wil jij ook lezen! Bestel de nieuwe editie! Met artikelen over de perfecte plek onder de zon, rondje Lago Trasimeno, Garfagnana de tuin van Toscane, culinair Isola D’ Elba, Triëst, stad van boeken en koffie en nieuwe recepten van de Pasta Grannies!

Meer reisinspiratie

Volg me op Instagram via @ItalieUitgelicht

Een beetje Italië in…. Frankrijk! Het Pausenpal Een beetje Italië in…. Frankrijk! Het Pausenpaleis (Palais des Papes) in Avignon wel te verstaan. Avignon werd in 1309 de verblijfplaats van de pausen, tijdens hun ballingschap uit Rome. Paus Benedictus XII en paus Clemens VI lieten het paleis tussen 1335 en 1352 bouwen op een uitstekende rots boven de Rhône.
In Avignon in meer te ontdekken voor Italiëliefhebbers. Het Petit Palais museum herbergt een unieke verzameling schilderijen uit de Middeleeuwen en de Italiaanse Renaissance.
En zo was ik dan een weekend in Siena. Wat een pra En zo was ik dan een weekend in Siena. Wat een prachtige stad blijft het ook altijd 🥰
Vanaf vandaag te zien in Centraal Museum Utrecht! Vanaf vandaag te zien in Centraal Museum Utrecht! ‘De Bentvueghels: Een berucht kunstgenootschap in Rome’.
Heb jij de tentoonstelling al gezien? Wat vond je ervan?
De tentoonstelling De Bentvueghels. Een berucht ku De tentoonstelling De Bentvueghels. Een berucht kunstgenootschap in Rome is van 11 februari 2023 tot en met 4 juni 2023 te zien in het Centraal Museum in Utrecht. Bijzonder, want nooit eerder was er een tentoonstelling over het beruchte kunstgenootschap. De Bentvueghels vertelt het verhaal van een broederschap van jonge mannen die hielden van feestvieren en grappen maken, maar die voor alles kunstenaar waren. Lees meer in de link in bio!
Andrea Bajani vertelt in Het boek van de huizen he Andrea Bajani vertelt in Het boek van de huizen het levensverhaal van een man, Ik, aan de hand van de huizen waar hij gewoond heeft. Een statig pand, een lawaaiig appartement, een souterrain, en andere plekken waar Ik gewoond heeft en die voor huis kunnen doorgaan.
#boekentip
Dit zijn toch wel de leukere pakketjes die je ontv Dit zijn toch wel de leukere pakketjes die je ontvangt 😍 Een heerlijke fles olijfolie van @al_fianco. En ook een mooie, zware fles om aan een Italië-liefhebber cadeau te doen. 
Deze olijfolie komt uit Molise. Hier genieten de olijfbomen van de mediterraanse zon en een lichte zeebries. Als dank schenken ze (h)eerlijke olijven waar Al Fianco dan weer deze olijfolie van maakt. Deze fles is het resultaat van de oogst van oktober ‘22. 🫒

Footer

Disclaimer

Blogs op deze website kunnen een samenwerking zijn of affiliate links bevatten. Dit betekent dat als je via één van deze links een aankoop doet, Italië Uitgelicht een kleine commissie ontvangt zónder extra kosten voor jou. Je leest meer hierover in de disclaimer.

Volg mij op social media

Over deze website

Italië Uitgelicht is onderdeel van Aniek Rooderkerken Adventure Media, ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder het KvK-nummer 71391177.

Meer reisinspiratie?

Op Avontuur op reis.com lees je over outdoor reizen, avontuur, natuur, fietsen en hiking.

Ga je op reis naar Puglia? Bekijk dan de website Reizen naar Puglia.

Copyright Italië Uitgelicht © 2023