De Ganymedes van Correggio
Terwijl Ganymedes door de adelaar hoog de lucht in wordt gevoerd, kijkt op de grond een hond de kleine jongen na. De Roof van Ganymedes wordt soms allegorisch uitgelegd als het verlangen van de menselijke ziel naar de vereniging met God. Vaker ook als een toespeling op de homoseksualiteit.
Ganymedes van Correggio
In wenen bevinden zich twee hoge doeken. Op een ervan is Io afgebeeld, op de ander Ganymedes. De twee doeken werden gemaakt door Correggio in opdracht van Federico Gonzaga, eerste hertog van Mantua. De hertog was van plan om een kamer in zijn paleis te decoreren met de liefdes van Jupiter: een mythische voorouder van de familie Gonzaga. Maar wat is de betekenis achter de Ganymedes van Correggio?
Ganymedes en Zeus
Ganymedes was de zoon van koning Tros, de stichter van Troje. Zoals Homerus zegt was Ganymedes ‘de mooiste van de stervelingen’ (Ilias 20, 233). In een latere versie van het verhaal liet Zeus zijn oog op hem vallen, toen hij hem een kudde schapen zag weiden op de berg Ida. Zeus roofde Ganymedes met behulp van een adelaar (of in andere versies zoals de Metamorfoses van Ovidius, zelfs in de gedaante van een adelaar) en bracht hem naar de Olympus. Hier werd de jongen wijnschenker.
De roof van Ganymedes door Zeus in de vorm van een adelaar, is vaak afgebeeld in de kunst. Met name in de renaissance en de barok. Het verhaal werd allegorisch geinterpreteerd als het verlangen van de menselijke ziel naar de vereniging met God. Hierbij stond Ganymedes voor de menselijke ziel en Zeus voor God. Vaak was het echter ook een toespeling op de homoseksualiteit, of een voorwendsel om een homo-erotische scène af te beelden.
Correggio, Ganymedes, Olieverf op doek, Kunsthistorisches Museum, Wenen
De kunstenaar Correggio
De kunstenaar Correggio (ca. 1490 – 1534) is vernoemd naar het kleine stadje in Emilia-Romagna waar hij werd geboren. Zijn vader was een koopman. Van zijn oom Lorenzo Allegri leerde Correggio de basistechnieken van het schilderen. Zijn carriere is slecht gedocumenteerd, waardoor we naar veel dingen moeten gissen. In zijn vroege werken werd Correggio beïnvloed door de werken van Lorenzo Costa en Francesco Francia. Later zijn invloeden van veel uiteenlopende stijlen en kunstenaars te zien, van Andrea Mantegna tot Leonardo da Vinci.
In 1518 kreeg Correggio in Parma de opdracht te werken aan de decoratie van het klooster van San Paolo. Het thema van de decoraties was Diana, godin van de kuisheid en de jacht. Hiernaast schilderde Correggio vele mythologische scènes, onder meer Danae, Antiope en Io. In Parma werkte hij vanaf 1520 aan het fresco in de koepel van de San Giovanni Evangelista en in de koepel van de kathedraal aan de Tenhemelopneming van de Maagd. Dit werd uiteindelijk één van Correggio’s beroemdste werken.
Correggio’s werk wordt gerekend onder het maniërisme en hij was een van de meest inventieve kunstenaars van zijn tijd. Zijn mythologische en vaak sensuele schilderijen en plafonddecoraties hebben later veel invloed uitgeoefend kunstenaars uit de barok.
