Vandaag heeft Italië Uitgelicht een digitale mijlpaal bereikt. Je leest nu namelijk het honderdste artikel op deze website. Om dit te vieren deel ik vandaag de 25 mooiste historische evenementen in Toscane. Toen ik drie maanden in Florence verbleef werd ik verliefd op de stad. Maar ook op de talloze evenementen die gevierd werden; ik bezocht de Trofeo Marzocco, de Calcio Storico en was in Siena tijdens de voorbereidingen op de Palio. Ieder dorp viert feest tijdens de wijnoogst of de olijfpluk en heeft zijn eigen festiviteit ter ere van een patroonheilige. In de steden dossen honderden personen zich uit in middeleeuwse kostuums om voorafgaand aan grootse evenementen in optocht door de stad te trekken.

1. Asciano – Palio dei Ciuchi

In Asciano, vlakbij Siena, vindt een wel heel aparte palio plaats op de tweede zondag van september. In tegenstelling tot de bekende Palio van Siena waar men met paarden strijdt, gaan de zeven contrade of stadswijken van Asciano bij de Palio dei Ciuchi de strijd met elkaar aan op ezels. De woensdag voorafgaand aan de Palio wordt in aanwezigheid van de hele stad de ‘cencio’ gepresenteerd, het vaandel dat zal worden aangeboden aan de winnende contrada.

2. Arezzo – La Giostra del Saracino

Op de voorlaatste zaterdagavond in juni en de eerste zondagmiddag in september herleven in Arezzo de middeleeuwen tijdens het traditionele middeleeuwse steekspel La Giostra del Saracino. De vier stadsdelen van Arezzo – vernoemd naar de stadspoorten Porta Crucifera, Porta del Foro, Porta Sant’Andrea en Porta Santo Spirito- vaardigen ridders af die in een steekspel op het Piazza Grande tegen elkaar strijden.

3. Buti – il Palio di Buti

Het nieuwe jaar begint spectaculair in Buti, in de provincie Pisa. Op de eerste zondag na het feest van Sant’Antonio Abate (17 januari) strijden de zeven verschillende contrade tegen elkaar in een paardenrace. Deze wordt gehouden ter ere van Sant’ Antonio Abate, de beschermheilige van de dieren, en is ontstaan uit de traditie om op deze dag de paarden te zegenen. Ook nu nog worden de paarden op de ochtend van de wedstrijd gezegend, waarna men traditioneel ontbijt met “trippa alla butese”, een streekgerecht dat wordt gemaakt van runderpens.

4. Castiglion Fibocchi – Carnevale dei figli di Bocco

Het dorp Castiglion Fibocchi, nabij Arezzo, viert in april het eeuwenoude Carnaval van de Zonen van Bocco. De inwoners van het dorp zijn gekleed in historische kostuums, waarbij hun gezichten verborgen worden door kostbare maskers van papier-maché. Zaterdagavond opent het carnaval met een voordracht door ‘Koning Bocco’ waarna op zondag een parade plaatsvindt.

5. Firenze – Calcio Storico

De feestdag van de patroonheilige San Giovanni Battista wordt op 24 juni groots gevierd, maar wel op een ietwat gewelddadige manier. In de late namiddag verandert het Piazza di Santa Croce in een slagveld waar twee teams verwikkeld zijn in het Calcio Storico, een historische voetbalwedstrijd. De teams vertegenwoordigen de verschillende stadswijken: I Bianchi van Santo Spirito, Gli Azzurri van Santa Croce, I Rossi van Santa Maria Novella en I Verdi van San Giovanni. De maestro del campo fungeert als scheidsrechter, maar eigenlijk is alles geoorloofd en eindigt de wedstrijd in een grote vechtpartij. De wedstrijd wordt vooraf gegaan door een parade met honderden figuranten in historische kledij en ‘s avonds wordt er vanaf het Piazzale Michelangelo een groots vuurwerk afgestoken.

6. Firenze – Festa di Rificolona

Op 7 september is de stad Florence nog schitterender dan ooit; bij het Festa di Rificolona wordt er een grote optocht gehouden door de stad, waarbij duizenden lampions en lantaarns Florence in een prachtig licht hullen. Het feest dateert uit het midden van de zeventiende eeuw en is ontstaan door de drommen boeren en bergbewoners die op deze dag vanuit de afgelegen berggebieden buiten Florence naar de stad zouden trekken, om het feest van Onze-Lieve-Vrouw te vieren in de kerk van de Santissima Annunziata.

7. Firenze – Florentijns Nieuwjaar

Het traditionele Florentijnse Nieuwjaar wordt gevierd op 25 maart en start al ‘s ochtends vroeg als honderden historische figuren in een parade naar het Palazzo Vecchio trekken, waarbij de straten zijn gevuld met muziek. Het feest gaat verder op het Piazza SS. Annunziata, met een markt en ‘s avonds een groot concert. Het Nieuwjaar valt samen met de annunciatie op 25 maart, precies negen maanden voor kerst.

8. Firenze- Lo Scoppio del Carro

Op paaszondag wordt een duif vanuit de Duomo, afgeschoten naar een versierde kar die op het Piazza del Duomo staat. De duif ontsteekt hier een groots vuurwerk en hierna moet de duif weer terugkeren naar de Duomo. Wanneer dit niet lukt zal volgens het bijgeloof de oogst mislukken of zal onheil de stad treffen. De laatste maal gebeurde dit in 1966, toen de Arno overstroomde… Voorafgaand aan het spektakel wordt de kar door twee witte ossen voortgetrokken door de stad, gevolgd door honderden personen die gekleed zijn in historische kostuums; edelen, vaandeldragers, muzikanten en ridders.

9. Firenze – Trofeo Marzocco

De eerste meidag wordt in Florence de Trofeo Marzocco georganiseerd, een toernooi waarbij vier groepen vaandeldragers tegen elkaar strijden. Het zijn de Bandierai degli Uffizi uit Florence, de Sbandieratori Città de la Cava uit Cava de’ Tirreni, uit Scarperia de Bandierai e Musici di Castel San Barnaba en ten slotte de Sbandieratori e Musici Città di Legnano. Onder het geluid van trommels en trompetten en met om je heen honderden kostuums, vaandels en spandoeken is het Piazza della Signoria voor een paar uur het toneel van de Florentijnse adel uit de Renaissance.

10. Impruneta – la Festa dell’Uva

Ten zuiden van Florence, in Impruneta, vindt op de laatste zondag van september het populaire druivenfeest Festa dell’Uva plaats. De vier verschillende wijken van Impruneta (Fornaci, Pallò, Sant’Antonio en Sante Marie) trekken met prachtig versierde wagens in een grote optocht door het stadje. Uiteraard zijn alle wagens versierd rondom het thema druiven of wijn. Na de optocht kun je proeven van verschillende locale wijnen en andere lekkernijen.

11. Lucca – Luminara di Santa Croce

Het grootste feest van Lucca vindt plaats op 13 september. Tijdens de Luminara di Santa Croce, het Heilige kruis, vieren de inwoners van Lucca het geloof. Iedereen komt bijeen om het Volto Santo, het Heilige Gelaat, in een plechtige processie door de stad te dragen, waarbij de hele route wordt verlicht door duizenden kaarsen. Na de processie is er in de kathedraal een concert.

12. Massa Marittima – Balestro del Girifalco

Tweemaal per jaar strijden vierentwintig mannen in Massa Marittima om de eeuwige roem, tijdens de Balestro del Girifalco. Sinds het begin van de veertiende eeuw testen de mannen hun vaardigheden, snelheid en kracht wanneer ze met replica’s van 15e- eeuwse Italiaanse kruisbogen een doelwit proberen te raken aan de andere kant van het Piazza del Duomo. Achter het doel bevindt zich een schildering van de naamgever van het festival, de girifalco of giervalk, met wijd uitgespreide vleugels. De deelnemer die zijn pijl het dichtst bij het midden van het doelwit schiet, wint.

13. Montepulciano – Bravio delle Botti

Elke laatste zondag van augustus strijden de acht stadswijken van Montepulciano tegen elkaar tijdens de Bravio delle Botti, de race van de wijnvaten. De spingitori rollen 80 kilo zware wijnvaten over een afstand van 1800 meter door de straten van de stad. Wie als eerste aan de trappen van de Duomo arriveert, die zich bovenop een heuvel bevindt, ontvangt de bravio: een doek met hierop de patroonheilige van de stad, San Giovanni Decollato. De Bravio ontstond meer dan 600 jaar geleden als paardenrace, als de Palio delle Contrade di Montepulciano. Op aanraden van de priester don Marcello Del Balio werden de paarden in 1974 ingeruild voor botti, houten vaten.

14. Monteriggioni – Middeleeuwse feesten

In het Toscaanse heuvelstadje Monteriggioni waan je je in de middeleeuwen! Het tweede en het derde weekend van juli viert men een groot middeleeuws feest met figuranten in historische kostuums, een markt met oude ambachten en traditionele lekkernijen. Hiernaast zie je een gevecht tussen 13e-eeuwse ridders, hellebaardiers en infanteristen.

15. Pisa – Il Gioco del Ponte

Il Gioco del Ponte (letterlijk het Spel van de Brug) viert men in Pisa ieder jaar op de laatste zondag van juni. De twee rivaliserende districten in Pisa, die van oudsher de namen Tramontana en Mezzogiorno dragen, zijn van elkaar gescheiden door de rivier de Arno en met elkaar verbonden door de Ponte di Mezzo. Sinds de middeleeuwen dagen de stadsdelen elkaar uit om als eerste een loodzware carrellone (kar) naar de andere zijde van de brug te duwen.

16. Pisa – Luminara en San Ranieri

De Luminara di San Ranieri vindt plaats op 16 juni. Achter achter de ramen en aan de gevels van de palazzi aan de Arno worden meer dan 100.000 kaarsen of lampanini geplaatst in glazen lantaarns en opgehangen aan houten frames, ofwel biancheria. ‘s Nachts is er een groot vuurwerk. Op 17 juni viert Pisa het feest van San Ranieri, waarbij er een regatta of roeiwedstrijd wordt gehouden op de Arno. De vier boten representeren de vier historische wijken van Pisa, en uiteraard is iedereen gekleed in historische kledij.

17. Pisa – Nieuwjaar

Tussen de 10e en 18e eeuw vierde men in Pisa Nieuwjaarsdag tegelijk met de Annunciatie op 25 maart, hierom vieren ze Nieuwjaar hier tegenwoordig tweemaal. Op 25 maart zijn alle ogen gericht op de prachtige Duomo aan het Piazza dei Miracoli. Hoog in de kathedraal bevindt zich een rond raam dat zo geplaatst is dat er precies op het midden van de dag een zonnestraal door het raam schijnt en ieder jaar exact op dezelfde plek valt; een klein marmeren ei bovenop een pilaar in de buurt van de preekstoel, die is gemaakt door Giovanni Pisano.

18. Pistoia – Giostra dell’Orso

Tijdens de feestdag van de beschermheilige van de stad Pistoia, San Jacopo, op 25 juli, gaan de vier stadswijken (Gouden Leeuw, Griffioen, Wit Hert en Draak) de competitie met elkaar aan in een paardrijtoernooi op de Piazza del Duomo.

19. Poggio a Caiano – de Belegering van de Villa Medici

De Villa Medici werd gebouwd door Lorenzo il Magnifico in Poggio a Caiano, in de gemeente Prato. In 1565 verbleef de Hertogin Johanna van Oostenrijk hier, in afwachting van haar huwelijk met Francesco De ‘Medici, wiens vader Cosimo I hem net het gezag had gegeven over het Groothertogdom van Toscane. Bij de “Belegering” van de Villa Medici, die plaatsvindt in september, speelt men de reis na die Johanna maakte van Innsbruck naar Poggio a Caiano, compleet met kostuums, vaandeldragers, dansers en muziek. Het huwelijk zou veel aandacht werpen op Florence, vandaar dat het een groot spektakel was waarvoor alles uit de kast werd getrokken.

20. Porto Santo Stefano – Palio Marinaro dell’Argentario

De beroemde Palio Marinaro is een maritieme regatta die op 15 augustus wordt gehouden in Porto Santo Stefano. Volgens de legende is deze Palio Marinaro ontstaan uit de strijd van de vissers tegen de piraten die de wateren van de Tyrreense Zee onveilig maakten. De guzzi, klassieke vissersboten, worden door vier roeiers en een stuurman zo snel mogelijk over het parcours geroeid en zijn genoemd naar de vier winden Maestrale, Grecale, Libeccio en Scirocco.

21. Sansepolcro – Palio delle Balestra

De Palio della Balestra of de Palio van de Kruisboog wordt jaarlijks gehouden op de tweede zondag van September in Sansepolcro. De inwoners van de stad hullen zich in historische, middeleeuwse kledij om de wedstrijd te aanschouwen tussen de kruisboogschutters van Sansepolcro en hun eeuwige vijanden uit Gubbio. Op het Piazza Torre di Berta moeten de kruisboogschutters met antieke wapens op een afstand van 36 meter hun doel weten te raken.

22. Siena – Palio delle Contrade of Palio van Siena

Dit grootse historische spektakel wordt gehouden op een afgeladen vol Piazza del Campo. De traditie gaat terug tot 1287 en tweemaal per jaar, op 2 juli en 16 augustus, strijden tien van de zeventien verschillende stadswijken tijdens een spannende paardenrace om de palio, het vaandel, en natuurlijk eeuwige roem. Het winnen van de Palio is voor de inwoners van de verschillende wijken van levensbelang. De wedstrijd zelf duurt nog geen twee minuten maar in de stad is er veel te beleven en te zien; de wedstrijddag begint met de zegening van paard en ruiter, hierna paraderen alle vertegenwoordigers van de contrade in middeleeuwse outfit door het centrum tijdens de Corteo Storico, waarbij de wijken zich voorstellen aan het publiek.

23. Torrita di Siena – Palio dei Somari

Deze Palio waarbij men met ezels rijdt in plaats van met paarden, wordt gehouden op de feestdag van St. Josef (19 maart), patroonheilige van de timmerlieden. Onder de inwoners van het stadje is het een zeer belangrijk evenement; net zoals bij de paardenraces strijden de acht districten van het stadje om de Palio.

24. Viareggio – Carnevale di Viareggio

Een van de jongere evenementen op deze lijst is het Carnevale di Viareggio, dat is ontstaan in 1873. Tijdens het carnaval, dat plaatsvindt gedurende vier opeenvolgende zondagen in februari, kan je aan de boulevards genieten van prachtige praalwagens waarbij de inwoners van de stad zich ware papier-maché kunstenaars tonen. In de negentiende eeuw was het festival een mogelijkheid om aan de alledaagse werkelijkheid te ontsnappen; de mannen droegen dameskleding en andersom. In de jaren dertig van de twintigste eeuw kreeg het Carnavale di Viareggio zijn huidige vorm met grootse praalwagens met vaak politieke en maatschappijkritische boodschappen.

25. Volterra – Volterra ad 1398

De derde en vierde zondag van augustus gaat Volterra eeuwen terug in de tijd, naar 1398 om precies te zijn. Het middeleeuwse dorp wordt bevolkt door onverschrokken ridders op vurige paarden, door edele dames en ambachtslieden. Door de stad trekt een stoet met historische figuren -vaandelzwaaiers, kruisboogschutters, muzikanten en narren- en er vinden verschillende riddertoernooien plaats.