De grootste kunst- en antiekbeurs ter wereld TEFAF strijkt weer neer in Maastricht. Afgelopen jaar trok de kunstbeurs een recordaantal bezoekers – meer dan 74.000 – en ook dit jaar zullen duizenden kunstliefhebbers de beurs bezoeken. Veel dealers bewaren hun topstukken uit de kunst en antiek speciaal voor de Maastrichtse beurs. Maar er is meer. De TEFAF toont een tentoonstelling van het Teylers Museum Haarlem, presenteert Private goes Public, een symposium onder leiding van Apollo redacteur Thomas Marks over de motivaties van particuliere verzamelaars, en de tentoonstelling Night Fishing als aanvulling op de TEFAF Modern sectie. Samen met de duizenden werken die op de stand te bewonderen zijn maakt dit TEFAF 2015 tot een uniek evenement. Ik maakte een overzicht van mijn hoogtepunten van de TEFAF 2015.
Botticelli’s Madonna en Kind met een Distelvink
Moretti Florence – London – New York toont de Madonna en Kind met een Distelvink door de studio van Alessandro Filipepi, beter bekend als Sandro Botticelli. Staand voor een nis van pietra serena, ondersteunt de Madonna teder het Christuskind dat op een kussen met gouden kwasten rust op een stenen sokkel, een verwijzing naar het altaar van de Eucharistie. De Madonna draagt een fijne versierde blauwe met groene mantel en een helderrode onderjurk. Kijkend naar de beschouwer van het werk heft het Christuskind zijn hand in een zegening, terwijl hij in zijn andere hand een distelvink vasthoudt. Het doet aandoenlijk aan, maar het kleine vinkje zinspeelt in werkelijkheid op de dood en het offer van Christus aan het kruis.
Werd het werk oorspronkelijk aan Botticelli zelf toegeschreven, tegenwoordig vermoed men dat één van Botticelli’s assistenten het werk vervaardigde. Het is een variatie op een aantal van de beroemdste werken van Botticelli, waarbij dankbaar gebruik werd gemaakt van verschillende motieven. Het paneel werd tentoongesteld in het Metropolitan Museum of Art, maar is nu te bewonderen op de TEFAF.
De slag bij Siponto, uit het Grajal retabel
Matthiesen Gallery-Matthiesen Ltd. presenteert vier verhalende panelen, waaronder deze Slag bij Siponto, en zes panelen van individuele heiligen uit het Grajal Retabel van de Catedral de Sigüenza. Juan González de Grajal, in 1415 Bisschop van Sigüenza, gaf de opdracht tot het vervaardigen van de panelen aan de kunstenaar Juan de Sevilla, die tussen circa 1420-1450 werkzaam was in Aragon en Castille. De met bladgoud versierde paneelstukken tonen een naïeve uitbundigheid en charme die kenmerkend is voor de vroege schilderkunst in Aragon en Catalonië. Op dit paneel is de vliegende Aartsengel Michael de Lombardische christenen van Siponto ten hulp gekomen, die worden bedreigd door heidense indringers.
Een serene Vajradhara
De moeilijke en tijdrovende techniek van het Nepalese repoussé, een metaalbewerking, was een specialiteit van de Newar kunstenaars, die waren gevestigd in de oude metaalbewerkingstad Patan. In de 15e en 16e eeuw bereikte deze techniek zijn hoogtepunt. Deze serene en imposante Vajradhara – de oprichter van het Vajrayana of Tantrische Boeddhisme – werd waarschijnlijk vervaardigd in Tibut of voor een Tibetaanse opdrachtgever, door Newar kunstenaars. Qua omvang en complexiteit is deze sculptuur een van de grootste en belangrijkste metalen Himalaya sculpturen. De bel die door de Vajradhara in zijn linkerhand wordt gehouden en de bovenste laag van de hoofdtooi en de halve vajra erboven zijn restauraties.
Een gebedenboek van Albrecht Dürer
Les Enluminures toont een nog niet eerder tentoongesteld Protestants gebedenboek afkomstig uit een particuliere collectie in de VS. Het geïllustreerde manuscript op papier en perkament bevat 14 gravures van Albrecht Dürer uit zijn serie van de Passie van Christus, gekleurd met aquarel en gouache. Andere gravures in het boek zijn van de hand van Heinrich Aldegrever, Johan Wierix, Crispijn de Passe de Oudere en andere kunstenaars. Het gebedenboek is het enige overgeleverde volledige of bijna volledige manuscript van de ‘Dürer Renaissance’ en kan zijn samengesteld en geschreven om een reeds bestaande collectie prenten aan te vullen. De foto toont folio 5 verso Christus op de Olijfberg (1508), door Albrecht Dürer.
Een culturele bemiddelaar tussen Italië en Amsterdam
Pieter Blaeu (Amsterdam 1637-1706 Amsterdam) werd door Antonio Magliabechi, bibliothecaris aan het Medici hof, beschreven als ‘beleefd, mooi en zeer intelligent’. Hij was de zoon van de cartograaf en uitgever Johannes Blaeu. Pieter werd vanuit Nederland naar Italië gezonden om handel te drijven voor de firma. Het resultaat van deze reis was een atlas in meedere volumes, van Italiaanse monumenten en steden. Blaeu zelf werd een soort culturele bemiddelaar tussen de twee landen en werd, als kenner er verzamelaar, aangesteld als kunsthandelaar voor de Groothertog van de De’ Medici.
Het portret werd vervaardigd door Wallerant Vaillant, kunstenaar aan het hof van Willem Friso, Prins van Oranje. Hij is met name bekend om zijn mezzotint-gravures, een techniek die hij mede heeft ontwikkeld, maar Vaillant was ook een begenadigd portretschilder. Na zijn opleiding bij Jan Erasmus Quellinus in Antwerpen, bracht hij het grootste deel van zijn carrière door in Amsterdam.
Le Grand Atlas
Bij de stand van Crouch Rare Books, London, bewonder je alle 12 volumes van Le Grand Atlas. Ook bekend als Cosmographie blaviane, en laquelle est exactement descritte la terre, la mer, et le ciel was deze atlas in 1663 de grootste atlas ooit uitgegeven. Befaamd om zijn nauwkeurigheid, hoge typografische standaard, en de kwaliteit van de gravures, versiering, binden en kleurstoffen, diende de atlas vaak als officiëel geschenk van de Nederlandse Republiek aan vorsten en andere autoriteiten. Het is een van de meest luxueuze en kostbare van alle zeventiende-eeuwse geïllustreerde boeken, en werd uitgegeven door de eerder genoemde Johannes Blaeu.
De zestiende eeuwse Beatrice gefotografeerd
Julia Margaret Camerons Studie van de Cenci is een albuminedruk, een vroeg fotografisch proces, uit 1868. Cameron was net als vele van haar tijdgenoten gefascineerd door het verhaal van Beatrice Cenci, dochter van een 16e eeuwse Florentijnse graaf. Nadat haar tyrannieke vader haar verkrachtte maakte de zestienjarige Beatrice samen met haar stiefmoeder en haar broers een plan om haar vader te vermoorden, om wraak te nemen op haar eer die haar ontnomen was. Ondanks de sympathie van het volk werd Beatrice schuldig bevonden aan moord en werd opgehangen. Ook haar andere familieleden werden ter dood gebracht. Het emotionele verhaal van deze tragische heldin uit het 16e-eeuwse Italië was zeer bekend in Cameron’s tijd. Shelley maakte een controversieel toneelstuk over Beatrice, The Cenci, en Cameron baseerde een fotografische serie op de heldin. Op de foto is Kate Keown, een van de jonge buren van Cameron, geportretteerd als Beatrice. Vurig, maar ook gelaten, in vol besef van haar tragische lot. Er is slechts één andere print van het negatief, dat zich in de collectie van het Victor Hugo Museum in Parijs bevindt.
Lucio Fontana, Concetto Spaziale
Lucio Fontana richtte in 1947 de Movimento Spaziale op, waarmee hij een nieuwe kunstvorm voorstelde. Een schilderij van olieverf op canvas was niet langer traditioneel tweedimensionaal, maar kreeg drie of vier dimensies. Het eerste bereikte hij door de schilderijen met verticale halen open te snijden of er gaten in te prikken. Later voegde hij ook de dimensie tijd toe aan zijn werk. Bij Concetto Spaziale, dat maar liefst 125 x 165 cm groot is, doorboorde Fontana het doek vanaf beide zijden. Het werk was 45 jaar lang in bezit van Professor Enrico Crispolti die een oeuvrecatalogus van het werk van de kunstenaar schreef, en wordt nu tentoongesteld door Tornabuoni Art.
Salvador Dali’s Mae West Lips Sofa en een Louis XV commode
Op de TEFAF vind je de meest zeldzame en uiteenlopende meubelstukken. Één van de meest iconische stukken uit de 20e eeuw om eens iets te noemen, de Mae West Lips Sofa. Bij de stand van Patrick Derom Gallery uit Brussel staat de bekende en sensuele bank die ontworpen werd door Salvador Dali en geïnspireerd is op Hollywood actrice Mae West. Er zijn slechts vijf van deze banken geproduceerd.
Bij Galerie Aveline, Paris, bewonder je een Louis XV commode die werd vervaardigd door Adrien Delorme en afkomstig is van de Rothschild-dynastie. Vervaardigd in rozenhout, amarant, verguld brons en Sarrancolin marmer is het een waar topstuk; een vergelijkbaar stuk bevindt zich in het Petit Palais.
Er zijn echter nog duizenden andere topstukken te bewonderen. Zo zie je bij Lowell Libson Ltd De Maagd Maria sust het kind Johannes de Doper, vervaardigd door William Blake in 1799. Charles Ede, London, presenteert waarschijnlijk het oudste portret op de beurs; een prachtig Egyptisch paneel met een portret van een jonge vrouw. Het is afkomstig uit de 2e eeuw na Christus uit Rubaiyat in Fayum, ten zuiden van Caïro. Het portret werd gebruikt om het gezicht van een gemummificeerd persoon te bedekken, en bied ons nu waardevolle inzichten in de Egyptische samenleving. Tot slot bewonder je in de Haute Joaillerie sectie van de TEFAF de meest prachtige en kostbare juwelen.
Wat is het eerste kunstwerk dat jij bewondert op de TEFAF?
De 28e editie van The European Fine Art Fair · Maastricht (TEFAF) wordt georganiseerd door The European Fine Art Foundation en vindt plaats van vrijdag 13 tot en met zondag 22 maart 2015 in het MECC Maastricht. 274 toonaangevende kunst- en antiekhandelaren uit 20 landen exposeren topstukken uit de kunst en antiekhandel.
De TEFAF is dagelijks geopend van 11 to 19 uur. 22 maart sluit de beurs om 18 uur.
Entreeprijzen:
€ 40 reguliere entree 1 persoon
€ 55 Entree 1 persoon, inclusief 1 catalogus
€ 95 Entree 2 personen inclusief 1 catalogus
€ 125 Passepartout, waaronder een catalogus
€ 25 Catalogus
€ 20 Kinderen van 12-18 jaar, exclusief catalogus
Kinderen onder de 12 jaar vergezeld door een volwassene krijgen gratis toegang tot de beurs.
Afbeeldingen via de TEFAF.
Geef een antwoord