Van 11 februari tot en met 11 juni 2023 zie je de tentoonstelling Sofonisba Anguissola in het Rijksmuseum Twenthe. In samenwerking met de Deense Nivaagaards Malerisamling organiseert het museum de eerste solotentoonstelling rond het leven en werk van Sofonisba Anguissola in Nederland! Anguissola is een van de meest getalenteerde portretkunstenaars van de Italiaanse 16e eeuw. Door slimme carrièrestappen speelde ze in op de wens van de adel zich te vereeuwigen en geraakte ze aan het einde van de 16e eeuw tot in de binnenste cirkels van het Spaanse koningshuis.
‘De meest roemrijke vrouwelijke schilder van Europa’
Sofonisba Anguissola is een van de meest succesvolle kunstenaars van de renaissance. Haar tijdgenoten prijzen haar om haar talent en creativiteit. Zo schrijft Giorgio Vasari, de bekende Italiaanse kunstenaarsbiograaf, in zijn Le vite de’ più eccellenti pittori, scultori e architettori uit 1568 ook over haar. Hij schrijft dat de figuren op Anguissola’s portretten zo levensecht lijken, dat ze lijken te ademen. Dit compliment werd vaker gegeven, maar was vooralsnog voorbehouden aan haar mannelijke voorgangers en collega’s, zoals Jan van Eyck of Leonardo da Vinci. Ook Michelangelo Buonarroti prijst Anguissola in een briefwisseling met haar vader, Amilcare Anguissola. Ditmaal om de manier waarop zij de emotie verdriet vat in haar tekeningen. Vasari schrijft hierover dat er niets mooiers of levensechter bestaat dan de figuren op deze tekening.
Ook in haar latere leven wordt er naar Anguissola opgekeken. Onder anderen Anthony van Dyck bezoekt haar op Sicilië. Hij schrijft over deze ontmoeting in zijn dagboek en voegt een schets van haar in. Volgens de Italiaanse schrijver Filippo Baldinucci vond de Vlaamse kunstenaar dat hij tijdens zijn bezoek aan Anguissola meer over de schilderkunst had geleerd van zijn gesprekken met haar dan met ieder ander. In de jaren na haar dood blijft de bewondering voor Anguissola onverminderd. Zo omschrijft de historicus Raffaele Soprani haar in 1674 als ‘la più illustre Pittrice d’Europa’. Ofwel, de meest roemrijke vrouwelijke schilder van Europa.
Zelfportret – familieportret – koninklijk portret
Voor de tentoonstelling in Rijksmuseum Twenthe vormt Anguissola’s levensloop de leidraad . Haar leven wordt gekenmerkt door 3 belangrijke momenten. Ten eerste haar jeugd en opleiding in Cremona. Haar tijd als hofdame aan het Spaanse hof in Madrid. En haar laatste levensjaren op Sicilië en in Genua. De tentoonstelling zal aan de hand van deze verschillende locaties haar artistieke ontwikkeling tonen. Beginnend met de vroege familieportretten en eindigend met de ingetogen religieuze voorstellingen die Anguissola gedurende haar laatste levensjaren creëert. Ook geeft de tentoonstelling een indruk van de leefomstandigheden in de Italiaanse en Spaanse 16e eeuw.
In haar eigen tijd wordt Anguissola omschreven als een wonder. Met deze tentoonstelling toont Rijksmuseum Twenthe hoe Sofonisba een veelgeprezen en gewild kunstenaar werd. Bijzonder, want in haar tijd was dit niet vanzelfsprekend, en heersten er sterk beperkende idealen over vrouwen van haar stand. In de tentoonstelling zie je meer dan de helft van haar overgeleverde oeuvre. Zo zie je met eigen ogen hoe vernieuwend Sofonisba was. Én hoe ze uitgroeide tot een van de beroemdste portretkunstenaars van de Italiaanse Renaissance.
Meer lezen?
Bij de tentoonstelling over Sofonisba Anguissola in het Rijksmuseum Twenthe brengt Waanders Uitgeverij een rijk geïllustreerde publicatie (bestel via deze link) uit. De publicatie gaat uitgebreid in op het leven, de carrière en de artistieke ontwikkelingen van Sofonisba Anguissola. Ook komt de beeldvorming van deze vrouwelijke kunstenaar aan bod.
Eerder was de tentoonstelling Artemisia. Vrouw & Macht te zien in het Rijksmuseum Twenthe. Een spectaculaire tentoonstelling rond het leven en werk van barokschilder Artemisia Gentileschi (1593-na 1654).
Afbeeldingen:
– Uitgelichte afbeelding: Sofonisba Anguissola, Het schaakspel, 1555, olieverf op doek, The Raczyński Foundation, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Poznan
– Sofonisba Anguissola, Zelfportret bij de schildersezel, 1556, olieverf op doek, Muzeum – Zamek w Łancucie, Łancut
– Sofonisba Anguissola, Zelfportret, 1558, olieverf op doek, Galleria Colonna, Collectie Prinses Colonna, Rome
Disclaimer: Dit artikel bevat affiliate links. Koop je een product via een van de links in dit artikel, dan ontvangt italieuitgelicht.nl een kleine commissie zónder extra kosten voor jou.
Geef een reactie