De machtigste vrouw van Rome “Livia Augusta”. Dit is de titel van het gelijknamige boek van Matthew Dennison die als journalist en columnist schreef voor The Times en Telegraph Magazine. Het boek verscheen onlangs bij Kosmos en is een uitstekend voorbeeld van de Britse geschiedschrijving, waarbij een levensgeschiedenis is verweven met historische feiten. Stukken interessanter dan een opsomming van data, als je historisch wat wijzer wilt worden.

Begin je te lezen over de familie en voorouders van Livia, dan lees je over het Romeinse atrium, waar beelden stonden van de Claudii familie die eeuwenlang censors en allerlei andere ambtenaren leverden voor de Romeinse Republiek. Livia kwam uit die familie en haar bekendheid in deze moest legitimiteit verlenen aan de homus novus die Octavianus, de eerste keizer van Rome was.

Het boek probeert een genuanceerd beeld te geven en dat betekent de geschiedschrijving van Tacitus in context plaatsen en ook aandacht geven aan andere bronnen. Het beeld van Tacitus van Livia als gifmengster die alle andere potentiele familiaire opvolgers van Octavianus om zeep hielp is wel erg rigoureus. Dat is ook het beeld wat overgeleverd is door het bekende boek en de BBC verfilming van “I Claudius”. Hoewel het opmerkelijk is dat de familielijn van deze vrouw zorgde voor de keizers van Rome in de eerste decennia van het keizerrijk, Octavianus adopteerde Livia’s zoon Tiberius, probeert Dennison een mildere versie, of genuanceerde versie van Livia neer te zetten.

*Beeld van Livia uit Paestum (1-25 n.Chr., Museo Arqueológico Nacional in Madrid)* *Afbeelding: Rafael d.P. Iberia – Hispania op Flickr*

Mooi is het om te lezen over de keuze van Livia’s haardracht welke een traditionele keus was, een veilige keus. Zoals ook haar man zichzelf wilde presenteren. Een veilige keus, zijn alleenheerschappij. Livia stond achter hem en versterkte dat beeld, met haar haardracht en op afbeeldingen, portretten en munten. Dit staat in schril contrast met de toeters en bellen die Cleopatra droeg, de minnares van Octavianus’ rivaal: Marcus Antonius. Een teloorgang van Romeinse deugd en soberheid moest men vrezen met dergelijke oosterse frivoliteiten, zo leek het.

Livia Augusta is een fascinerend boek om te lezen. Het leest als een roman, maar is meer dan dat. Een historisch verhaal gebaseerd op feiten dat niet veel speculeert over gevoelens of motieven van mensen. Het presenteert de feiten en oppert mogelijkheden. Of ze slim was of uitgekookt, dat oordeel blijft over aan de lezer. In ieder geval blijf je in bewondering achter voor wat in ieder geval de machtigste vrouw van Rome moet zijn geweest.