De Nederlandse Reisopera maakte een rauwe en sensuele vertolking van Monteverdi’s L’incoronazione di Poppea. Deze opera van Monteverdi over de liefdesverwikkelingen aan het Romeinse hof van de beruchte keizer Nero wil je niet missen!
Gisteren bezocht ik de adembenemende opera L’Incoronazione di Poppea, opgevoerd door de Nederlandse Reisopera. Ik werd naar het theater gelokt met de belofte dat deze opera van Claudio Monteverdi dan wel bijna vier eeuwen oud mag zijn, maar moeiteloos kan wedijveren met de beste Netflix-series. Denk aan complexe personages, intriges aan het Romeinse hof en een verhaallijn die zich afspeelt in de schaduw van macht en manipulatie.
Het was een ervaring waar ik reikhalzend naar had uitgekeken — want ik vind opera prachtig. En de voorstelling? Die voldeed niet alleen aan mijn verwachtingen, maar overtrof ze ruimschoots.
De kroning van Poppea: een verhaal vol intrige
L’Incoronazione di Poppea is gebaseerd op de annalen van Tacitus en vertelt het verhaal van keizer Nero en zijn minnares Poppea. Nero wil zijn echtgenote Ottavia verlaten om met Poppea te trouwen, ondanks de morele bezwaren van zijn leermeester Seneca. Ottavia beraamt uit wanhoop een moordcomplot, waarin Poppea’s ex-geliefde Ottone een centrale rol speelt.
Verkleed als zijn nieuwe geliefde Drusilla, probeert Ottone Poppea te vermoorden. Maar de kindgod Amor grijpt in en zorgt dat de waarheid aan het licht komt. Drusilla probeert – in een poging om Ottone te beschermen – alle schuld op zich te nemen. Ottone vertelt echter aan Nero de ware toedracht. Uiteindelijk worden Ottone en Drusilla verbannen uit Rome, en grijpt Nero meteen zijn kans om zo ook van Ottavia af te komen. Nero trouwt met zijn Poppea kroont haar tot keizerin. Een verhaal vol overspel, macht en manipulatie.
Bijzondere opera van Monteverdi
Deze opera is Claudio Monteverdi’s laatste meesterwerk, en nog steeds niet helemaal toegeschreven aan alleen hemzelf. Mogelijk is er er door andere componisten aan bijgedragen. Bijzonder is in ieder geval dat de opera zich, in tegenstelling tot veel tijdgenoten, niet laat inspireren door de mythologie, maar door de mens, en dan ook nog eens met al zijn slechte kanten.
Geen verheven karakters hier. Poppea is berekenend en sensueel, en manipuleert zich een weg naar de troon. Nero is corrupt en wreed. Hij dwingt zijn oude leermeester Seneca om zelfmoord te plegen. En dan is er nog het moordcomplot van Ottavia, Ottone en Drussila. De moraal verdwijnt gaandeweg volledig naar de achtergrond.
Het is juist deze morele ambiguïteit die de opera zo modern doet aanvoelen. L’Incoronazione di Poppea eindigt met het overspel van Nero en Poppea, dat niet wordt bestraft maar zelfs wordt beloond met Poppea’s kroning tot keizerin.
Hedendaags en herkenbaar
Opvallend is hoe actueel deze productie aanvoelt. Een heerser die wetten aanpast naar eigen inzicht, omdat dit hem beter uitkomt? Dat klinkt herkenbaar. Een wereld die op het randje balanceert? Het had net zo goed over nu kunnen gaan.
Regisseur Ted Huffman zet een visueel sobere, maar inhoudelijk rijke productie neer. Het decor is minimalistisch: een zwart-witte buis zweeft boven het toneel — een dreigende aanwezigheid die doet denken aan het Zwaard van Damocles of de dunne lijn tussen goed en kwaad. Aan de randen staan eenvoudige stoelen en tafel. Een paar glazen en wat flessen wijn. Een rek met kleding, waar de spelers zich tijdens de opera omkleden. Meer is er niet nodig, want de focus ligt volledig op het menselijke drama.
Theatrale kracht
En hoe is deze productie van regisseur Ted Huffman? De Nederlandse Reisopera zet wat mij betreft een geweldig spektakel neer. De cast bestaat uit overwegend jonge zangers, en wat ze neerzetten is indrukwekkend. De chemie spat van het podium — met name in de sensuele scènes tussen Nerone, Poppea en Lucano. Zo nu en dan zijn er wat hilarische elementen. En het slotstuk is intiem, prachtig. Zo mooi dat je vergeet dat je naar een tiran kijkt, een stel dat voor macht en verlangen alles manipuleert.
De muziek van Monteverdi is prachtig uitgevoerd. Macht, verleiding, verdriet, jaloezie, lust, moord, het komt in hoog tempo aan bod. Je hebt geen moment het idee naar een bijna 4 eeuwen oude opera te luisteren. De drie uur durende opera voelt alsof het in een zucht voorbij is.
De Nederlandse reisopera
De Nederlandse Reisopera is het grootst reizend operagezelschap van Nederland, en bestaat al 70 jaar. Ze brengen operaklassiekers naar het podium, maar dan op vernieuwende wijze. Eerdere producties waren onder andere Giulio Cesare in Egitto over het liefdesverhaal van Julius Caesar en Cleopatra, en Giuseppe Verdi’s La Traviata. Op dit moment zijn ze op tournee met zowel L’Incoronazione di Poppea als een uitvoering van Dido and Aeneas.
Nieuwsgierig geworden? Dan is nu hét moment om te gaan. L’Incoronazione di Poppea is nog heel even te zien. Op 1 mei in Orpheus Apeldoorn en 3 mei in Carré in Amsterdam. Zelfs als je twijfelt of opera iets voor je is, zal L’Incoronazione di Poppea je verrassen door de intensiteit van Monteverdi’s muziek, het tijdloze verhaal en het rauwe spel van de Nederlandse Reisopera. Dit is opera op zijn best!
Te laat? Met gemiddeld drie a vier operaproducties per jaar, verspreid door het hele land, zijn er binnenkort vast nieuwe voorstellingen. Houd de website van de Nederlandse Reisopera in de gaten voor alle updates.
L’Incoronazione di Poppea/Monteverdi
Nationale Reisopera
Persfotografie: Marco Borggreve
Geef een reactie