Goed boeren in de oudheid: het boek van Cato

In de oudheid was het bezit van een landgoed en noeste arbeid een deugdzame en eervolle bezigheid die werd gecontrasteerd met geldhandeltjes in de stad. Pecunia non olet, geld stinkt niet, werd later ook wel gezegd en dat iedereen toch ook op het platteland een maximaal rendement wilde, spreekt vanzelf. Goed boeren in de oudheid. Hoe kon je dit bereiken?

Boeren in de oudheid: op de boerderij

Dit deel zou ik aan mijn opa hebben willen laten zien. Mijn opa was boomkweker en dit boek gaat over het ideale boerenbedrijf. Mijn opa hield ook van goed zakendoen en ging niet zomaar over tot handje klap. Waar je allemaal op moet letten bij het runnen van een boerenbedrijf: dat is niet gering. Tips voor zaaien, snoeien en enten, het beheer van een boomgaard, het gebruik van mest, het verplanten van bomen. Waarschijnlijk ging het in mijn opa’s tijd er ook al een stuk moderner aan toe, maar ik vraag me af welke dingen hij zou herkennen als waardevolle kennis. Ook beschrijft Cato kennis die je nodig hebt als manager. Wat moet je verwachten van je personeel en hoe ziet een deugdelijk contract er uit?

Boeren in de oudheid: in de keuken

Omdat iedereen echter zijn eigen interesse heeft, was ikzelf bijzonder verheugd antieke recepten te zien in dit boekje van de conservatieve grootgrondbezitter en schrijver Cato. Ooit kocht ik bij het Museon al eens een Romeins kookboek.  Wat stond in dit boekje? Brood wordt gekookt in een pot water (dit deed me denken aan het moderne Italiaanse recept voor Taralli) en ook staat er een recept in voor Punische brij. Hieruit toch maar weer blijkt dat een clash of civilizations meestal niet in de keuken is te vinden. Het recept voor sterk meel lijkt mij op een recept voor een desem. Ook staan er tips in voor het testen van goede wijn. Tegenwoordig wordt op veel plekken door amateurs bier gebrouwen en in lokale café’ s verkocht. Mijn broer en een van zijn vrienden zijn daar echter onlangs behoorlijk beroerd van geworden, dus ik kan me voorstellen dat, ook in de oudheid, een goede test soms goud waard was.

Boeren in de oudheid: als alternatieve geneesheer

Achterin het boekje staan nog wat gezondheidtips die met voedsel te maken hebben. Op internet vandaag de dag het meest gegooglede onderwerp. Cato beschrijft hier uitvoerig de heilzame werking van kool. Je kunt hiermee verschillende ziektes genezen, hoewel je de kool op verschillende manieren moet behandelen. Ook staat er een soort van antieke detox in waarbij je een mengseltje van o.a. schorpioen, slakken en bingelkruid moet laten inkoken om dit vervolgens tot je te nemen. Ik kan me voorstellen dat dit heel goed werkt. Of ik het zou willen proberen? Nee, dank je. Mijn liefde voor de oudheid kent zijn grenzen.

Cato – Goed boeren | Vertaling: Vincent Hunink | Uitgeverij Athenaeum | 9789025309244 | Amsterdam 2018 |  € 15,00 | Bestel hier bij bol.com