De mooiste meesterwerken van Rafael; zijn Romeinse periode
Keken we gisteren al naar de mooiste meesterwerken van Rafael, uit zijn Florentijnse periode en de tijd dat hij in Umbrië verbleef, vandaag bekijken we enkele kunstwerken uit zijn tijd in Rome en aan het Vaticaan. Minder zoete Madonna’s, maar nog steeds indrukwekkende werken.
Rafael, De School van Athene, 1509, Stanza della Segnatura, Palazzi Pontifici, Vaticaan
Waar de Sixtijnse Kapel met weinig enthousiasme werd onthaald, was Rafaels ‘School van Athene’ in het Vaticaan direct een succes. Een verbeelding van de filosofie speelt de scène zich af in de klassieke oudheid, te zien aan de architectuur en de kleding van de figuren die zijn verwikkeld in een filosofisch debat. We herkennen onder andere Plato en Aristoteles.
Rafael, De Slag bij Ostia, 1514-15, Stanza dell’Incendio di Borgo, Palazzi Pontifici, Vaticaan
In het jaar 849 vielen de Arabische vloot de pauselijke troepen aan. De vloot werd echter verwoest door een storm, een feit waarvoor we, aan de linkerzijde, de paus een gebaar van dank zien maken. Het fresco, waarschijnlijk het werk van Rafael’s assistenten, verwijst waarschijnlijk naar paus Leo’s bedoelingen om een kruistocht tegen de Turken op te zetten.
Rafael, Colonna Madonna, c. 1508, Staatliche Museen, Berlijn
De Colonna Madonna is vernoemd naar de Romeinse vorstelijke en pauselijke familie Colonna. Het werk werd geschilderd in Rafael’s eerste jaar in Rome, 1508. Maria wordt afgeleid van het lezen van een Bijbel of Getijdenboek, door Jezus, die de beschouwer aankijkt terwijl hij naar de hals van Maria reikt; hij wil gevoed worden.
Rafael, De Triomf van Galatea, 1511, Villa Farnesina, Rome
De Sienese bankier Agostini Chigi bouwde in 1509-1510 een luxueus en elegant huis aan de rand van Rome, dat werd gedecoreerd door de meest bekende kunstenaars van zijn tijd, waaronder Rafael. Deze kunstenaar koos voor een vers uit een gedicht van de Florentijnse Angelo Poliziano over de reus Polyphemus en de zeenimf Galatea, die over de golven rijdt in een strijdwagen getrokken door dolfijnen. Om haar heen zie je andere zeegoden en nimfen; kijk naar de engelen die hun pijlen richten op het hart van de nimf.
Rafael, Portret van Julius II, 1512, Galleria degli Uffizi, Florence
Het Portret van Julius II kwam van Urbino naar Florence als een van de meesterwerken die werden geërfd door Vittoria della Rovere, vrouw van de Groothertog Ferdinando II dei Medici en telg uit dezelfde familie als Julius II. Een identiek portret hangt in de National Gallery of London. Maar welk portret is nu het origineel en welk een kopie, gemaakt door medewerkers uit Rafael’s atelier?
Rafael, De Sixtijnse Madonna, 1513-14, Gemäldegalerie, Dresden
De Maagd, het Kind en de Heiligen Sixtus en Barbara staan op een bed van wolken, omgeven door zware gordijnen. De Maagd lijkt af te dalen uit een hemelse ruimte en op de rand van de balustrade, naast de twee putti, ligt de pauselijke tiara. Het schilderij was oorspronkelijk bedoeld om de graftombe van Julius II te versieren en de twee gevleugelde ‘genii’ symboliseren de begrafenisplechtigheid.
Rafael, Engelen op de Sixtijnse Madonna, 1513-14, Gemäldegalerie, Dresden
Bijna een half millennium oud zijn ze nog steeds de meest bekende engelen, de twee gevleugelde putti op Rafael’s Sixtijnse Madonna. Zowel heilig, als kinderlijk ondeugend.
Nog twee dagen, dan kijken we weer naar enkele meesterwerken van Rafael!
