• Home
  • Over Italië Uitgelicht
  • Samenwerken met Italië Uitgelicht
  • Contact
  • Winacties
  • Blog
  • Nav Social Icons

  • Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
  • Home
  • Reizen naar Italië
    • Autoroutes naar Italië
    • Auto huren in Italië
    • Zona Traffico Limitato, ZTL
    • Accommodaties
  • Regio’s
    • Noord-Italië
      • Emilia-Romagna
      • Friuli-Venezia Giulia
      • Liguria / Ligurië
      • Lombardia / Lombardije
      • Piemonte / Piëmont
      • Trentino-Alto Adige / Trentino-Südtirol / Trentino-Zuid-Tirol
      • Valle d’Aosta / Aostadal
      • Veneto
    • Midden-Italië
      • Lazio
      • Marche / Marken
      • Toscana / Toscane
      • Umbria / Umbrië
    • Zuid-Italië
      • Abruzzo / Abruzzen
      • Basilicata
      • Calabria / Calabrië
      • Campania / Campanië
      • Molise
      • Puglia / Apulië
      • Sardegna / Sardinië
      • Sicilia / Sicilië
  • Steden
    • Noord-Italië
      • Bergamo
      • Bologna
      • Bolzano / Bozen
      • Genova / Genua
      • Mantova / Mantua
      • Milano / Milaan
      • Padova / Padua
      • Torino / Turijn
      • Venezia / Venetië
      • Verona
    • Midden-Italië
      • Assisi
      • Firenze / Florence
      • Lucca
      • Perugia
      • Pisa
      • Roma / Rome
      • Siena
      • Volterra
    • Zuid-Italië
      • Bari
      • Cagliari
      • Catania
      • Lecce
      • Matera
      • Napoli / Napels
      • Palermo
      • Taormina
  • Reisroutes
  • Boekentips
  • Kunst & Cultuur
    • Architectuur
    • Geschiedenis
    • Italiaanse kunst
    • Tentoonstellingen
  • Italiaanse keuken
    • Italiaanse kookboeken
    • Italiaanse producten
    • Italiaanse recepten
    • Restaurants
  • Winacties
  • Contact
    • Over Italië Uitgelicht
    • Samenwerken met Italië Uitgelicht
  • Blog
  • Mobile Menu Widgets

    Zoeken

    Volg me op social media!

Italië Uitgelicht

Italië Uitgelicht

Culturele reizen naar Italië!

  • Reizen naar Italië
    • Autoroutes naar Italië
    • Auto huren in Italië
    • Zona Traffico Limitato, ZTL
    • Accommodaties
  • Regio’s
    • Noord-Italië
      • Emilia-Romagna
      • Friuli-Venezia Giulia
      • Liguria / Ligurië
      • Lombardia / Lombardije
      • Piemonte / Piëmont
      • Trentino-Alto Adige / Trentino-Südtirol / Trentino-Zuid-Tirol
      • Valle d’Aosta / Aostadal
      • Veneto
    • Midden-Italië
      • Lazio
      • Marche / Marken
      • Toscana / Toscane
      • Umbria / Umbrië
    • Zuid-Italië
      • Abruzzo / Abruzzen
      • Basilicata
      • Calabria / Calabrië
      • Campania / Campanië
      • Molise
      • Puglia / Apulië
      • Sardegna / Sardinië
      • Sicilia / Sicilië
  • Steden
    • Noord-Italië
      • Bergamo
      • Bologna
      • Bolzano / Bozen
      • Genova / Genua
      • Mantova / Mantua
      • Milano / Milaan
      • Padova / Padua
      • Torino / Turijn
      • Venezia / Venetië
      • Verona
    • Midden-Italië
      • Assisi
      • Firenze / Florence
      • Lucca
      • Perugia
      • Pisa
      • Roma / Rome
      • Siena
      • Volterra
    • Zuid-Italië
      • Bari
      • Cagliari
      • Catania
      • Lecce
      • Matera
      • Napoli / Napels
      • Palermo
      • Taormina
  • Reisroutes
  • Boeken
  • Kunst & Cultuur
    • Architectuur
    • Geschiedenis
    • Italiaanse kunst
    • Tentoonstellingen
  • Italiaanse keuken
    • Italiaanse kookboeken
    • Italiaanse producten
    • Italiaanse recepten
    • Restaurants
Giuseppe Arcimboldo, De bibliothecaris, c. 1566, Skoklosters Slott, Bålsta (Stockholm)

Wat is de betekenis van een boek op een schilderij?

18 maart 2018 door Aniek Rooderkerken

Wat is de betekenis van een boek op een schilderij?

Wat is de betekenis van een boek op een schilderij? Een goede vraag. Want wie heeft er niet eens voor een schilderij gestaan en zich afgevraagd wat de betekenis is van het boek dat wordt afgebeeld?

Betekenis van een boek op een schilderij

Maak je een rondje dan zijn er flink wat personages in de kunst die een boek vasthouden. De Maagd Maria tijdens de verkondiging, ofwel de annunciatie. De evangelisten en de schriftgeleerden, heiligen en wetenschappers, en personificaties van de deugden en de vrije kunsten.

Het boek is dan ook een belangrijk symbool in de kunst. Het zorgt ervoor dat zowel de figuur dat het boek vasthoudt als het tafereel in zijn geheel beter worden begrepen. Maar de vraag wat de betekenis van een boek op een schilderij is, is nog niet zo eenvoudig te beantwoorden. Want de betekenis hangt van nogal wat dingen af. Welk boek wordt er vastgehouden? Is het boek geopend of gesloten? Wie is de persoon die het boek vasthoudt?

Heiligen en schriftgeleerden

Een boek op een kunstwerk kan het attribuut zijn van de persoon die het boek vasthoudt. Bijvoorbeeld de evangelisten, de schriftgeleerde, apostelen of de auteurs van de Brieven. Maar het kan ook een teken zijn dat de persoon die het boek vasthoudt één van de heiligen Dominicus, Thomas van Aquino of Antonius van Padua is.

Het boek kan ook een attribuut zijn van een vrouw als Maria, Anna die haar dochter Maria leert lezen, of de heilige Catharina van Alexandrië die met de wijsgeren discussieert. Op dit canvas van Artemisia Gentileschi zien we de heilige Catharina van Alexandrië. In haar ene hand houdt ze de palm van haar martelaarschap, in de andere een boek. Het boek rust op een puntig rad, het attribuut waarmee Catharina meestal ook wordt afgebeeld.

Artemisia Gentileschi, De Heilige Catherina van Alexandrië, 1640, Privécollectie
Artemisia Gentileschi, De Heilige Catherina van Alexandrië, 1640, Privécollectie

Een open boek?

Wat is het formaat van het boek? Een groot en zwaar boek symboliseert de Bijbel. Een klein getijdenboek dat in de hand gehouden wordt, symboliseert juist een private vorm van gebed.

Is het boek gesloten, dan verwijst het naar de geleerdheid en kennis van de persoon die het boek vasthoudt.  Een open boek symboliseert juist de inhoud van het boek. De kunstenaar kan zo bijvoorbeeld de aandacht vestigen op een bepaalde Bijbelpassage, die verband houdt met het tafereel.

Een voorbeeld: Bij een annunciatie (de aankondiging van de geboorte van Jezus aan Maria) houdt Maria vaak een boek vast. Soms een Bijbel, maar vaker nog een klein getijdenboek. Bij onderstaande afbeelding van De Alba Madonna van Rafaël, houdt Maria haar vinger als een bladwijzer tussen de pagina’s. Dat suggereert een verband tussen het tafereel en het geschreven woord.

Rafaël / Raffaello Sanzio, De Alba Madonna, 1511, National Gallery of Art, Washington
Rafaël / Raffaello Sanzio, De Alba Madonna, 1511, National Gallery of Art, Washington

Een opengeslagen boek kan ook betekenen dat het lezen van het boek onderbroken is. De kunstenaar wil dus suggereren dat de afgebeelde persoon diep in gedachte is, overpeinzingen heeft, of hij wil misschien melancholie suggereren. Een open boek is dan ook typisch voor intellectuelen, geleerden en wijsgeren. Het is ook het attribuut van de personificaties van het geloof en de vrije kunst.

Carlo Crivelli, Sint Hiëronymus en Sint Augustinus, c. 1490, Gallerie dell'Accademia, Venetië
Carlo Crivelli, Sint Hiëronymus en Sint Augustinus, c. 1490, Gallerie dell’Accademia, Venetië

Portret van boeken

Tot slot deze bibliothecaris. Het is een schilderij van Giuseppe Arcimboldo. Deze kunstenaar uit de Italiaanse renaissance is vooral bekend om zijn fantasierijke en allegorische portretten die samengesteld zijn uit voorwerpen als groenten, fruit, bloemen, boeken en vissen.

Arcimboldo maakte een aantal portretten van mensen in de omgeving van keizer Maximiliaan II. Hij stelde deze portretten samen uit de specifieke instrumenten van hun vak of beroep. De bibliothecaris is samengesteld uit boeken die tegen elkaar zijn gestapeld. Een open boek op zijn hoofd vormt zijn hoed. De baard en de snor zijn afgebeeld met marterstaarten, die in die tijd werden gebruikt om de boeken af te stoffen.

Waarschijnlijk zien we hier dus een portret van een wetenschapper, of misschien zelfs een jurist; dat zou de papieren om de hals verklaren (notariële aktes). Maar men weet het niet zeker. De betekenis van boeken op een schilderij is dus niet altijd honderd procent te verklaren.

Giuseppe Arcimboldo, De bibliothecaris, c. 1566, Skoklosters Slott, Bålsta (Stockholm)
Giuseppe Arcimboldo, De bibliothecaris, c. 1566, Skoklosters Slott, Bålsta (Stockholm)

Categorie: Italiaanse kunst, Italië, Kunst & Cultuur

Over Aniek Rooderkerken

Aniek studeerde Renaissance Studies, ging hiervoor naar Florence, Rome en Perugia. Op reis bezocht ze nog veel meer Italiaanse bestemmingen. Ze is de oprichter van Italië Uitgelicht en schrijft over reizen, kunst, cultuur en boeken. Ze schrijft ook op reizennaarpuglia.nl
avontuuropreis.com.

Dit vind je misschien ook leuk

Smalle paden slingeren zich door het Toscaanse landschapWandelen over de Godenweg van Bologna naar Florence
Ravello, AmalfikustDe mooiste plekken in Italië die je écht bezocht moet hebben
Umbrië in geuren en kleuren, Dorette ZwaansUmbrië in geuren en kleuren

Lees Interacties

Reacties

  1. Sanne zegt

    18 maart 2018 om 21:22

    Interessant om te lezen!

    Beantwoorden

Geef een reactie Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Next Post >

Van warmwaterbronnen in Toscane tot de Kastanjeroute: De reistips van Henriëtte Bokslag

Primaire Sidebar

Ciao

Ciao! Mijn naam is Aniek en ik ben gek op Italië. Ik studeerde Renaissance Studies, ging hiervoor naar Florence, Rome en Perugia. Op reis bezocht ik nog veel meer Italiaanse bestemmingen. Op Italië Uitgelicht deel ik Italiaanse bestemmingen en reisverhalen, en schrijf ik over van alles rondom cultuur, tradities, kunst, boeken en culinair.

Lees meer

Op social media

Zoeken

Nieuwsbrief

Blijf op de hoogte van de mooiste verhalen en ontvang één keer per maand de beste reistips voor Italië!

Disclaimer & Privacyverklaring

Lees ook De Smaak van Italië

De nieuwe editie van De Smaak van Italië wil jij ook lezen! Bestel via deze link de nieuwe editie zonder verzendkosten!

• De beste tips voor stad en strand
• Piëmonte: weekend escape tussen de wijngaarden
• Gardameer: de 5 leukste plekken
• Arezzo: rondsnuffelen op de antiekmarkt
• Sicilië: het griekse hart van Syracuse
• Aan tafel bij Toscanini
• Ontdek de nieuwe recepten van kookboekauteur en foodsstyliste Janneke Philippi

Footer

Disclaimer

Blogs op deze website kunnen een samenwerking zijn of affiliate links bevatten. Dit betekent dat als je via één van deze links een aankoop doet, Italië Uitgelicht een kleine commissie ontvangt zónder extra kosten voor jou. Je leest meer hierover in de disclaimer.

Volg mij op social media

Over deze website

Italië Uitgelicht is onderdeel van Aniek Rooderkerken Adventure Media, ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder het KvK-nummer 71391177.

Meer reisinspiratie?

Op Avontuur op reis.com lees je over outdoor reizen, avontuur, natuur, fietsen en hiking.

Ga je op reis naar Puglia? Bekijk dan de website Reizen naar Puglia.

Copyright Italië Uitgelicht © 2023

Italië Uitgelicht gebruikt cookies om ervoor te zorgen dat de website zo goed mogelijk werkt en om bezoekersaantallen te meten. Hiernaast ook niet-functionele cookies, voor sociale media-, advertentie- en analysegegevens. Cookies die niet strikt noodzakelijk zijn om deze website te laten werken, kun je weigeren.Accepteer alle cookiesWeiger niet-functionele cookiesLees de disclaimer