• Home
  • Over Italië Uitgelicht
  • Samenwerken met Italië Uitgelicht
  • Contact
  • Winacties
  • Blog
  • Nav Social Icons

  • Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
  • Home
  • Reizen naar Italië
    • Autoroutes naar Italië
    • Auto huren in Italië
    • Zona Traffico Limitato, ZTL
    • Accommodaties
  • Regio’s
    • Noord-Italië
      • Emilia-Romagna
      • Friuli-Venezia Giulia
      • Liguria / Ligurië
      • Lombardia / Lombardije
      • Piemonte / Piëmont
      • Trentino-Alto Adige / Trentino-Südtirol / Trentino-Zuid-Tirol
      • Valle d’Aosta / Aostadal
      • Veneto
    • Midden-Italië
      • Lazio
      • Marche / Marken
      • Toscana / Toscane
      • Umbria / Umbrië
    • Zuid-Italië
      • Abruzzo / Abruzzen
      • Basilicata
      • Calabria / Calabrië
      • Campania / Campanië
      • Molise
      • Puglia / Apulië
      • Sardegna / Sardinië
      • Sicilia / Sicilië
  • Steden
    • Noord-Italië
      • Bergamo
      • Bologna
      • Bolzano / Bozen
      • Genova / Genua
      • Mantova / Mantua
      • Milano / Milaan
      • Padova / Padua
      • Torino / Turijn
      • Venezia / Venetië
      • Verona
    • Midden-Italië
      • Assisi
      • Firenze / Florence
      • Lucca
      • Perugia
      • Pisa
      • Roma / Rome
      • Siena
      • Volterra
    • Zuid-Italië
      • Bari
      • Cagliari
      • Catania
      • Lecce
      • Matera
      • Napoli / Napels
      • Palermo
      • Taormina
  • Reisroutes
  • Boekentips
  • Kunst & Cultuur
    • Architectuur
    • Geschiedenis
    • Italiaanse kunst
    • Tentoonstellingen
  • Italiaanse keuken
    • Italiaanse kookboeken
    • Italiaanse producten
    • Italiaanse recepten
    • Restaurants
  • Winacties
  • Contact
    • Over Italië Uitgelicht
    • Samenwerken met Italië Uitgelicht
  • Blog
  • Mobile Menu Widgets

    Zoeken

    Volg me op social media!

Italië Uitgelicht

Italië Uitgelicht

Culturele reizen naar Italië!

  • Reizen naar Italië
    • Autoroutes naar Italië
    • Auto huren in Italië
    • Zona Traffico Limitato, ZTL
    • Accommodaties
  • Regio’s
    • Noord-Italië
      • Emilia-Romagna
      • Friuli-Venezia Giulia
      • Liguria / Ligurië
      • Lombardia / Lombardije
      • Piemonte / Piëmont
      • Trentino-Alto Adige / Trentino-Südtirol / Trentino-Zuid-Tirol
      • Valle d’Aosta / Aostadal
      • Veneto
    • Midden-Italië
      • Lazio
      • Marche / Marken
      • Toscana / Toscane
      • Umbria / Umbrië
    • Zuid-Italië
      • Abruzzo / Abruzzen
      • Basilicata
      • Calabria / Calabrië
      • Campania / Campanië
      • Molise
      • Puglia / Apulië
      • Sardegna / Sardinië
      • Sicilia / Sicilië
  • Steden
    • Noord-Italië
      • Bergamo
      • Bologna
      • Bolzano / Bozen
      • Genova / Genua
      • Mantova / Mantua
      • Milano / Milaan
      • Padova / Padua
      • Torino / Turijn
      • Venezia / Venetië
      • Verona
    • Midden-Italië
      • Assisi
      • Firenze / Florence
      • Lucca
      • Perugia
      • Pisa
      • Roma / Rome
      • Siena
      • Volterra
    • Zuid-Italië
      • Bari
      • Cagliari
      • Catania
      • Lecce
      • Matera
      • Napoli / Napels
      • Palermo
      • Taormina
  • Reisroutes
  • Boeken
  • Kunst & Cultuur
    • Architectuur
    • Geschiedenis
    • Italiaanse kunst
    • Tentoonstellingen
  • Italiaanse keuken
    • Italiaanse kookboeken
    • Italiaanse producten
    • Italiaanse recepten
    • Restaurants
Giuseppe Arcimboldo, De bibliothecaris, c. 1566, Skoklosters Slott, Bålsta (Stockholm)

Wat is de betekenis van een boek op een schilderij?

18 maart 2018 door Aniek Rooderkerken

Wat is de betekenis van een boek op een schilderij?

Wat is de betekenis van een boek op een schilderij? Een goede vraag. Want wie heeft er niet eens voor een schilderij gestaan en zich afgevraagd wat de betekenis is van het boek dat wordt afgebeeld?

Betekenis van een boek op een schilderij

Maak je een rondje dan zijn er flink wat personages in de kunst die een boek vasthouden. De Maagd Maria tijdens de verkondiging, ofwel de annunciatie. De evangelisten en de schriftgeleerden, heiligen en wetenschappers, en personificaties van de deugden en de vrije kunsten.

Het boek is dan ook een belangrijk symbool in de kunst. Het zorgt ervoor dat zowel de figuur dat het boek vasthoudt als het tafereel in zijn geheel beter worden begrepen. Maar de vraag wat de betekenis van een boek op een schilderij is, is nog niet zo eenvoudig te beantwoorden. Want de betekenis hangt van nogal wat dingen af. Welk boek wordt er vastgehouden? Is het boek geopend of gesloten? Wie is de persoon die het boek vasthoudt?

Heiligen en schriftgeleerden

Een boek op een kunstwerk kan het attribuut zijn van de persoon die het boek vasthoudt. Bijvoorbeeld de evangelisten, de schriftgeleerde, apostelen of de auteurs van de Brieven. Maar het kan ook een teken zijn dat de persoon die het boek vasthoudt één van de heiligen Dominicus, Thomas van Aquino of Antonius van Padua is.

Het boek kan ook een attribuut zijn van een vrouw als Maria, Anna die haar dochter Maria leert lezen, of de heilige Catharina van Alexandrië die met de wijsgeren discussieert. Op dit canvas van Artemisia Gentileschi zien we de heilige Catharina van Alexandrië. In haar ene hand houdt ze de palm van haar martelaarschap, in de andere een boek. Het boek rust op een puntig rad, het attribuut waarmee Catharina meestal ook wordt afgebeeld.

Artemisia Gentileschi, De Heilige Catherina van Alexandrië, 1640, Privécollectie
Artemisia Gentileschi, De Heilige Catherina van Alexandrië, 1640, Privécollectie

Een open boek?

Wat is het formaat van het boek? Een groot en zwaar boek symboliseert de Bijbel. Een klein getijdenboek dat in de hand gehouden wordt, symboliseert juist een private vorm van gebed.

Is het boek gesloten, dan verwijst het naar de geleerdheid en kennis van de persoon die het boek vasthoudt.  Een open boek symboliseert juist de inhoud van het boek. De kunstenaar kan zo bijvoorbeeld de aandacht vestigen op een bepaalde Bijbelpassage, die verband houdt met het tafereel.

Een voorbeeld: Bij een annunciatie (de aankondiging van de geboorte van Jezus aan Maria) houdt Maria vaak een boek vast. Soms een Bijbel, maar vaker nog een klein getijdenboek. Bij onderstaande afbeelding van De Alba Madonna van Rafaël, houdt Maria haar vinger als een bladwijzer tussen de pagina’s. Dat suggereert een verband tussen het tafereel en het geschreven woord.

Rafaël / Raffaello Sanzio, De Alba Madonna, 1511, National Gallery of Art, Washington
Rafaël / Raffaello Sanzio, De Alba Madonna, 1511, National Gallery of Art, Washington

Een opengeslagen boek kan ook betekenen dat het lezen van het boek onderbroken is. De kunstenaar wil dus suggereren dat de afgebeelde persoon diep in gedachte is, overpeinzingen heeft, of hij wil misschien melancholie suggereren. Een open boek is dan ook typisch voor intellectuelen, geleerden en wijsgeren. Het is ook het attribuut van de personificaties van het geloof en de vrije kunst.

Carlo Crivelli, Sint Hiëronymus en Sint Augustinus, c. 1490, Gallerie dell'Accademia, Venetië
Carlo Crivelli, Sint Hiëronymus en Sint Augustinus, c. 1490, Gallerie dell’Accademia, Venetië

Portret van boeken

Tot slot deze bibliothecaris. Het is een schilderij van Giuseppe Arcimboldo. Deze kunstenaar uit de Italiaanse renaissance is vooral bekend om zijn fantasierijke en allegorische portretten die samengesteld zijn uit voorwerpen als groenten, fruit, bloemen, boeken en vissen.

Arcimboldo maakte een aantal portretten van mensen in de omgeving van keizer Maximiliaan II. Hij stelde deze portretten samen uit de specifieke instrumenten van hun vak of beroep. De bibliothecaris is samengesteld uit boeken die tegen elkaar zijn gestapeld. Een open boek op zijn hoofd vormt zijn hoed. De baard en de snor zijn afgebeeld met marterstaarten, die in die tijd werden gebruikt om de boeken af te stoffen.

Waarschijnlijk zien we hier dus een portret van een wetenschapper, of misschien zelfs een jurist; dat zou de papieren om de hals verklaren (notariële aktes). Maar men weet het niet zeker. De betekenis van boeken op een schilderij is dus niet altijd honderd procent te verklaren.

Giuseppe Arcimboldo, De bibliothecaris, c. 1566, Skoklosters Slott, Bålsta (Stockholm)
Giuseppe Arcimboldo, De bibliothecaris, c. 1566, Skoklosters Slott, Bålsta (Stockholm)

Categorie: Italiaanse kunst, Italië, Kunst & Cultuur

Dit vind je misschien ook leuk

Utrecht, Caravaggio en Europa brengt het Rome van 1600-1630 naar UtrechtUtrecht, Caravaggio en Europa brengt het Rome van 1600-1630 naar Utrecht
Verborgen portret van MichelangeloEen verborgen portret van Michelangelo
TeruggeworpenRecensie: “Teruggeworpen” van Donatella Pietrantonio

Lees Interacties

Reacties

  1. Sanne zegt

    18 maart 2018 om 21:22

    Interessant om te lezen!

    Beantwoorden

Geef een antwoord Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Next Post >

Van warmwaterbronnen in Toscane tot de Kastanjeroute: De reistips van Henriëtte Bokslag

Primaire Sidebar

Ciao

Ciao! Mijn naam is Aniek en ik ben gek op Italië. Ik studeerde Renaissance Studies, ging hiervoor naar Florence, Rome en Perugia. Op reis bezocht ik nog veel meer Italiaanse bestemmingen. Op Italië Uitgelicht deel ik Italiaanse bestemmingen en reisverhalen, en schrijf ik over van alles rondom cultuur, tradities, kunst, boeken en culinair.

Lees meer

Op social media

Zoeken

Nieuwsbrief

Blijf op de hoogte van de mooiste verhalen en ontvang één keer per maand de beste reistips voor Italië!

Disclaimer & Privacyverklaring

Lees ook De Smaak van Italië

De nieuwe editie van De Smaak van Italië wil jij ook lezen! Bestel de nieuwe editie! Met artikelen over de perfecte plek onder de zon, rondje Lago Trasimeno, Garfagnana de tuin van Toscane, culinair Isola D’ Elba, Triëst, stad van boeken en koffie en nieuwe recepten van de Pasta Grannies!

Meer reisinspiratie

Volg me op Instagram via @ItalieUitgelicht

Een beetje Italië in…. Frankrijk! Het Pausenpal Een beetje Italië in…. Frankrijk! Het Pausenpaleis (Palais des Papes) in Avignon wel te verstaan. Avignon werd in 1309 de verblijfplaats van de pausen, tijdens hun ballingschap uit Rome. Paus Benedictus XII en paus Clemens VI lieten het paleis tussen 1335 en 1352 bouwen op een uitstekende rots boven de Rhône.
In Avignon in meer te ontdekken voor Italiëliefhebbers. Het Petit Palais museum herbergt een unieke verzameling schilderijen uit de Middeleeuwen en de Italiaanse Renaissance.
En zo was ik dan een weekend in Siena. Wat een pra En zo was ik dan een weekend in Siena. Wat een prachtige stad blijft het ook altijd 🥰
Vanaf vandaag te zien in Centraal Museum Utrecht! Vanaf vandaag te zien in Centraal Museum Utrecht! ‘De Bentvueghels: Een berucht kunstgenootschap in Rome’.
Heb jij de tentoonstelling al gezien? Wat vond je ervan?
De tentoonstelling De Bentvueghels. Een berucht ku De tentoonstelling De Bentvueghels. Een berucht kunstgenootschap in Rome is van 11 februari 2023 tot en met 4 juni 2023 te zien in het Centraal Museum in Utrecht. Bijzonder, want nooit eerder was er een tentoonstelling over het beruchte kunstgenootschap. De Bentvueghels vertelt het verhaal van een broederschap van jonge mannen die hielden van feestvieren en grappen maken, maar die voor alles kunstenaar waren. Lees meer in de link in bio!
Andrea Bajani vertelt in Het boek van de huizen he Andrea Bajani vertelt in Het boek van de huizen het levensverhaal van een man, Ik, aan de hand van de huizen waar hij gewoond heeft. Een statig pand, een lawaaiig appartement, een souterrain, en andere plekken waar Ik gewoond heeft en die voor huis kunnen doorgaan.
#boekentip
Dit zijn toch wel de leukere pakketjes die je ontv Dit zijn toch wel de leukere pakketjes die je ontvangt 😍 Een heerlijke fles olijfolie van @al_fianco. En ook een mooie, zware fles om aan een Italië-liefhebber cadeau te doen. 
Deze olijfolie komt uit Molise. Hier genieten de olijfbomen van de mediterraanse zon en een lichte zeebries. Als dank schenken ze (h)eerlijke olijven waar Al Fianco dan weer deze olijfolie van maakt. Deze fles is het resultaat van de oogst van oktober ‘22. 🫒

Footer

Disclaimer

Blogs op deze website kunnen een samenwerking zijn of affiliate links bevatten. Dit betekent dat als je via één van deze links een aankoop doet, Italië Uitgelicht een kleine commissie ontvangt zónder extra kosten voor jou. Je leest meer hierover in de disclaimer.

Volg mij op social media

Over deze website

Italië Uitgelicht is onderdeel van Aniek Rooderkerken Adventure Media, ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder het KvK-nummer 71391177.

Meer reisinspiratie?

Op Avontuur op reis.com lees je over outdoor reizen, avontuur, natuur, fietsen en hiking.

Ga je op reis naar Puglia? Bekijk dan de website Reizen naar Puglia.

Copyright Italië Uitgelicht © 2023