Literatuurlijst Italiaanse renaissance

Italië Uitgelicht maakte de literatuurlijst Italiaanse renaissance, met hierin de beste tips voor boeken die een plekje in jouw boekenkast verdienen. Van de standaardwerken van Vasari en Burckhardt, Peter Burke en John Hale, tot de mooiste kunstboeken.

Standaardwerken Italiaanse renaissance

• Art in Renaissance Italy, 1350-1500, Evelyn Welch
  Tussen de zwarte dood in het midden van de veertiende eeuw en de Franse invasies aan het eind van de vijftiende eeuw, werkten invloedrijke kunstenaars als Masaccio, Donatello, Fra Angelico, en Leonardo in de verschillende koninkrijken, vorstendommen en de republieken van het Italiaanse schiereiland. Evelyn Welch beschrijft een breed scala aan kunstwerken; van schilderijen tot munten, van sculpturen tot wandtapijten. Ze onderzoekt de materialen, werkplaatspraktijken en relaties tussen kunstenaar en patronen.
• De cultuur der Renaissance in Italië, Jacob Burckhardt
  De cultuur der Renaissance in Italië (1860) geldt nog steeds als een van de belangrijkste studies over de renaissance in de Europese cultuurgeschiedenis. Burckhardt vertelt levendig en vol enthousiasme over zijn geliefde Italië van de veertiende tot de zestiende eeuw. Geschreven door de Zwitser Jacob Burckhardt, de eerste moderne kunsthistoricus, is het boek nog steeds een standaardwerk dat je het gevoel geeft dat je zelf middenin de Italiaanse renaissance zit.
• De levens van de grootste schilders, beeldhouwers en architecten, Giorgio Vasari
  Met dit boek is in 1550 de kunstgeschiedenis begonnen. De schilder-architect Giorgio Vasari (1511-1574) beschrijft met vlotte pen, oog voor detail en soms een levendige fantasie de levens van kunstenaars uit de renaissance, vanaf het einde van de dertiende eeuw tot aan zijn eigen tijd. Zijn meesterwerk vormt nog steeds de basis voor de studie van deze kunstenaars; schilders, maar ook beeldhouwers en architecten.
• De schilderkunst, Leon Battista Alberti
  Leon Battista Alberti (1404-1472) schreef Over de schilderkunst, de eerste moderne theoretische verhandeling over het schilderen, in 1435 in Florence. Het boek was tot ver in de negentiende eeuw bepalend voor de discussies over de schilderkunst en de kunsttheorie en was jaren eerder al een belangrijke inspiratiebron voor Piero della Francesca, Mantegna en Leonardo da Vinci. In De schilderkunst verhief Alberti de schilderkunst van een ambacht tot een van de vrije kunsten, de basis van waaruit kunstenaars hun status konden verkrijgen.
• Hall’s Dictionary of Subjects and Symbols in Art, James Hall
  Religieuze, klassieke en historische thema’s, allegorische figuren en karakters uit schilderijen en beeldhouwwerken in de westerse kunst voor en na de renaissance. Hall plaatst deze onderwerpen in hun narratieve, historische of mythologische context. Een naslagwerk en handboek over symbolen in christelijke en mythologische kunst.

Italiaanse renaissance algemeen

• History of Italian Art, Peter Burke 
  Gepubliceerd in twee volumes voorziet History of Italian Art in een volledig overzicht van de Italiaanse kunst van de oudheid tot heden en onderzoekt deze in brede zin. Van schilderkunst en beeldhouwkunst, tot fotografie en iconografie, restauraties en vervalsingen, landschappen en teksten.
• The Civilization of Europe in the Renaissance, John Hale
  John Hale onderzoekt een van de meest fascinerende en opwindende periodes in de Europese geschiedenis, de renaissance, vanuit ieder aspect van de kunst, filosofie, politiek, het leven en de cultuur tussen 1450 en 1620
• The European Renaissance, Centres and Peripheries, Peter Burke
  In The European Renaissance beschrijft historicus Peter Burke de renaissance als een cultureel fenomeen. Een fascinerend verslag van de geografie, chronologie en sociologie van één van de belangrijkste culturele bewegingen in de Europese geschiedenis. Een standaardwerk voor wie de renaissance bestudeert!
• The Italian Renaissance, Culture and Society in Italy, Peter Burke
  Peter Burke presenteert een sociale en culturele geschiedenis van de Italiaanse renaissance. Kunstwerken van Michelangelo, Rafaël, Leonardo da Vinci en anderen plaatst hij tegen een sociale achtergrond. Must-read om de Italiaanse renaissance – met de complexe relaties tussen cultuur en maatschappij – te begrijpen.
• The Renaissance, Peter Burke
  De Engelse historicus Peter Burke geldt als een van de belangrijkste historici van de renaissance. Hij bekijkt deze periode met aandacht voor de sociale geschiedenis en hij distantieert zich van de traditionele interpretatie van de renaissance als wezenlijk Italiaans en eenvoudig te scheiden van de middeleeuwen. Burke benadrukt het voortbestaan van de middeleeuwse tradities en de creatieve aanpassing van de klassieke vormen en waarden aan hun nieuwe culturele en sociale contexten in Italië én elders in Europa.

Kunst en mecenaat

• Wealth and the Demand for Art in Italy, 1300-1600, R.A. Goldthwaite
  Goldthwaite onderzoekt in dit boek de materiële cultuur van het westen, de rijkdom en de vraag naar kunst in Italië. Richard Goldthwaite toont hiermee aan dat de wortels van de moderne consumptiemaatschappij te vinden zijn in het Italië van de renaissance.
• Shopping in the Renaissance, Evelyn Welch
  Winkelen was in de Renaissance net zo belangrijk als het vandaag de dag is. Evelyn Welch onderzoekt de materiële cultuur van de renaissance; van aankopen aan het hof, levensmiddelen op de markt tot de aankoop van oudheden, heilige relikwieën en aflaten. Je ontdekt hoe mannen en vrouwen van verschillende sociale klassen tijdens de renaissance naar de straten, markten en winkels gingen. om goederen die ze nodig hadden te kopen
• Kunst, macht en mecenaat, het beroep van schilder in sociale verhoudingen 1250-1600, Bram Kempers
  In Kunst, macht en mecenaat lees je hoe het moderne kunstenaarschap is ontstaan uit de beroepstraditie van de Italiaanse renaissance en wat de verhouding is tussen kunst en macht. Van het stadsbestuur van Siena, Florentijnse kooplieden tot de hoven in Urbino, Rome en Florence, worden bekende kunstwerken in een nieuw licht geplaatst.

Schilderkunst

• Schilderkunst en leefwereld in het Quattrocento, een inleiding in de sociale geschiedenis van de picturale stijl, Michael Baxandall
  Schilderkunst en leefwereld in het Quattrocento is één van de standaardwerken over de schilderkunst van de vroege Renaissance. Met dit boek geeft Baxandall aan hoezeer de Italiaanse schilderkunst van de 15de eeuw werd bepaald door maatschappelijke en religieuze conventies. Werken van Fra Angelico, Piero della Francesca, Botticelli, Masaccio en anderen worden gerelateerd aan het contemporaine sociale, religieuze en commerciële leven.
• Painting and Experience in Fifteenth Century Italy, A Primer in the Social History of Pictorial Style, Michael Baxandall
  Een inleiding op de vijftiende-eeuwse Italiaanse schilderkunst en een handleiding in hoe de sociale geschiedenis af te lezen aan de stijl van schilderwerken. Het boek onderzoekt de commerciële praktijk van schilderijen in de vroege renaissance. Van contracten, brieven en rekeningen, en toont hoe dagelijkse gewoonten in de samenleving de stijl van de kunstenaar ontwikkelen.
• The Renaissance Portrait, From Donatello to Bellini, R. Preimesberger & P. Rubin
  In de vroege Italiaanse renaissance, in steden als Florence, Rome en Venetië, creëerden kunstenaars prachtige portretten van de mensen om hen heen; staatshoofden, kerkelijk bestuurders, patronen, geleerden, dichters en kunstenaars. Voor het eerst waren deze portretten herkenbare gelijkenissen en uitingen van de persoonlijkheid. Het boek onderzoekt hoe de ontwikkeling van de portretkunst nauw verbonden was met de maatschappij en politiek, idealen van het individu, en de concepten van schoonheid. Een visueel en literair topwerk voor liefhebbers van renaissance kunst.

De renaissance in Noord-Europa

• The Northern Renaissance, Jeffrey Chipps Smith
  Aan de hand van kunstenaars als Jan van Eyck, Albrecht Durer en Hans Holbein, van wandtapijten, retabels en verlichte manuscripten tot aan kerken, paleizen en burgerlijke architectuur, bespreekt Chipps-Smith kunst uit heel Noord-Europa en plaatst deze tegen grote culturele en historische gebeurtenissen, zoals de protestantse Reformatie en de ontdekking van Amerika. Een boek dat laat zien hoe de meesters van de noordelijke renaissance de basis legden voor de kunst van de volgende eeuwen en in hoeverre zij interactie hadden met de kunst en kunstenaars uit Italië.

Heb jij aanvullingen op de Literatuurlijst Italiaanse Renaissance? Laat het mij weten via aniek@italieuitgelicht.nl!