• Home
  • Over Italië Uitgelicht
  • Samenwerken met Italië Uitgelicht
  • Contact
  • Blog
  • Nav Social Icons

  • Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
  • Home
  • Reizen naar Italië
    • Autoroutes naar Italië
    • Auto huren in Italië
    • Zona Traffico Limitato, ZTL
    • Accommodaties
  • Regio’s
    • Noord-Italië
      • Emilia-Romagna
      • Friuli-Venezia Giulia
      • Ligurië
      • Lombardije
      • Piemonte
      • Trentino-Zuid-Tirol
      • Valle d’Aosta
      • Veneto
    • Midden-Italië
      • Lazio
      • Marche
      • Toscane
      • Umbrië
    • Zuid-Italië
      • Abruzzen
      • Basilicata
      • Calabrië
      • Campanië
      • Molise
      • Puglia
      • Sardinië
      • Sicilië
  • Steden
    • Noord-Italië
      • Bergamo
      • Bologna
      • Bolzano
      • Genua
      • Mantua
      • Milaan
      • Padua
      • Turijn
      • Venetië
      • Verona
    • Midden-Italië
      • Assisi
      • Florence
      • Lucca
      • Perugia
      • Pisa
      • Rome
      • Siena
      • Volterra
    • Zuid-Italië
      • Bari
      • Cagliari
      • Catania
      • Lecce
      • Napels
      • Palermo
      • Taormina
  • Reisroutes
  • Kunst & Cultuur
    • Italiaanse kunst
    • Architectuur
    • Geschiedenis
    • Tentoonstellingen
    • Italiaanse taal
    • Boekentips
  • Italiaanse keuken
    • Italiaanse recepten
    • Italiaanse producten
    • Italiaanse kookboeken
    • Koffie
    • Wijnen, drankjes en cocktails
    • Restaurants
  • Winacties
  • Contact
    • Over Italië Uitgelicht
    • Samenwerken met Italië Uitgelicht
  • Blog
  • Mobile Menu Widgets

    Zoeken

    Volg me op social media!

Italië Uitgelicht

Italië Uitgelicht

Hét online reismagazine over Italië!

  • Reizen naar Italië
    • Autoroutes naar Italië
    • Auto huren in Italië
    • Zona Traffico Limitato, ZTL
    • Accommodaties
  • Regio’s
    • Noord-Italië
      • Emilia-Romagna
      • Friuli-Venezia Giulia
      • Ligurië
      • Lombardije
      • Piemonte
      • Trentino-Zuid-Tirol
      • Valle d’Aosta
      • Veneto
    • Midden-Italië
      • Lazio
      • Marche
      • Toscane
      • Umbrië
    • Zuid-Italië
      • Abruzzen
      • Basilicata
      • Calabrië
      • Campanië
      • Molise
      • Puglia
      • Sardinië
      • Sicilië
  • Steden
    • Noord-Italië
      • Bergamo
      • Bologna
      • Bolzano
      • Genua
      • Mantua
      • Milaan
      • Padua
      • Turijn
      • Venetië
      • Verona
    • Midden-Italië
      • Assisi
      • Florence
      • Lucca
      • Perugia
      • Pisa
      • Rome
      • Siena
      • Volterra
    • Zuid-Italië
      • Bari
      • Cagliari
      • Catania
      • Lecce
      • Napels
      • Palermo
      • Taormina
  • Reisroutes
  • Kunst & Cultuur
    • Kunst & musea
    • Architectuur
    • Geschiedenis
    • Tentoonstellingen
    • Italiaanse taal
    • Boekentips
  • Italiaanse keuken
    • Italiaanse recepten
    • Italiaanse producten
    • Italiaanse kookboeken
    • Koffie
    • Wijnen, drankjes en cocktails
    • Restaurants
  • Winacties
Jusepe de Ribera, Apollo en Marsyas, 1637

Meesterlijke afschuw – Aanstekelijke emoties op Ribera’s Apollo en Marsyas

30 januari 2014 door Aniek Rooderkerken

Meesterlijke afschuw – Aanstekelijke emoties op Ribera’s Apollo en Marsyas

Het is bijna onmogelijk het schilderij Apollo en Marsyas van Jusepe de Ribera te zien, zonder getroffen te worden door emoties. Het werk toont de sater Marsyas die met een van pijn vertrokken gezicht en een verkrampt lichaam vastgebonden op de grond ligt, terwijl de god Apollo diens deels gevilde been toont. Vreemd genoeg is het niet deze handeling die bij de toeschouwer van het werk het sterkste gevoel van afschuw oproept, maar de aanblik van het gezicht van Marsyas en de personen op de achtergrond die door angst en verdriet bevangen lijken te zijn en vol afgrijzen naar de gebeurtenis voor zich staren.

Ribera’s Apollo en Marsyas

Het verhaal dat Ribera verbeeldt op het schilderij stamt uit de Metamorphosen van Ovidius; De aardse sater Marsyas was vermaard om zijn fluitspel en daagde de god Apollo uit voor een muziekwedstrijd, waarbij de muzen aangewezen werden als jury. Marsyas verloor echter en als straf werd hij door Apollo opgehangen aan een boom en levend gevild. “‘Au!’ riep hij, ‘Au! Wat doet u? Mij villen? Au! Ik heb al spijt. Dat is die fluit niet waard!’ Maar hoe hij roept en schreeuwt, hij wordt van top tot teen gestroopt; wat overblijft, is niets dan wond, één klomp van stromend bloed, de spieren liggen onbedekt, trillende aderbanen kloppen wel hard, maar zonder vel; je kunt ook in de romp hartslag en ritme van de transparante longen tellen.“ Volgens Ovidius vloeien de tranen van de saters en nimfen samen en vormen de rivier de Marsyas.

Op het schilderij zien we Marsyas naakt op de grond liggen, met beide handen vastgebonden. Alle spieren in zijn lichaam zijn verkrampt en hij heeft het hoofd gewend naar de toeschouwer, die hij recht aankijkt. Met zijn ogen wijd open, zijn wenkbrauwen opgetrokken en mond geheel geopend, lijkt het alsof hij luidkeels schreeuwt met een van pijn vertrokken gezicht. Boven hem leunt Apollo met zijn rechterknie op Marsyas’ borst. Met beide handen toont hij diens been, waarvan de huid gedeeltelijk losgesneden lijkt te zijn. Ondertussen kijkt hij met een rustige blik neer op Marsyas. Op de achtergrond staren de vrienden van Marsyas vol afgrijzen naar de gebeurtenis voor hen. De een heeft zijn mond wijd opengesperd en reikt met zijn linkerhand naar de persoon naast hem. Deze houdt zijn blik naar beneden afgewend terwijl hij met verkrampte vingers in zijn eigen wangen lijkt te kerven.

Jusepe de Ribera's Apollo en Marsyas, 1637
Jusepe de Ribera’s Apollo en Marsyas, 1637

Dat dit schilderij door Ribera juist in het Napels van de zeventiende eeuw is geschilderd, is niet verwonderlijk. De van oorsprong Spaanse schilder maakte dit meesterwerk in 1637 toen Napels als hoofdstad van de Barokke schilderkunst gezien kon worden. De levendige schilderwerken uit deze stad bevatten veelal wrede beelden van martelingen en pijn en zochten een evenwicht tussen het ideale en het echte. Het echte was in dit geval het geweld en de armoede van de straten van Napels en Ribera’s figuren lijken dan ook zo uit de achterbuurten van de Zuid-Italiaanse stad te komen. Zijn schilderijen zijn evenals die van zijn tijdgenoten berucht om hun gruwelijkheid, de “poetry of the repulsive” die zo populair was in het 17e eeuwse Napels. Schrijvers en kunstenaars gebruikten allerlei kunstgrepen om een zo sterk mogelijk emotioneel effect en gevoel van zowel horror als plezier op te roepen bij de lezer of toeschouwer, om hiermee hun technische vaardigheden te demonstreren. Immers, een prachtig schilderij van een mooi onderwerp maken is moeilijk, maar om een gruwelijk en weerzinwekkend onderwerp zó af te beelden dat het schilderij aantrekkelijk is voor de toeschouwer, vraagt veel meer vakkennis en vaardigheid van de kunstenaar!

Jusepe de Ribera
Jusepe de Ribera

Voor de zeventiende eeuwse persoon die dit schilderij zag moet het beeld van Marsyas die levend gevild wordt choquerend zijn geweest. Het zien van Marsyas vrienden was misschien nog wel erger en versterkte de afschuw die de toeschouwer voelde; de vrienden hebben de mond wijd opengesperd, de handen die in hun eigen gezicht klauwen… De vrienden van Marsyas treuren zo duidelijk om hun goede vriend die deze pijnlijke en gruwelijke straf wordt opgelegd, dat wanneer je één blik op het schilderij werpt je meteen met hen meeleeft en hun angstige emotie overneemt.

Ondanks, of misschien nog beter door de gruwelen die het schilderij toont en de emoties die het oproept bij de toeschouwer mag het als een meesterwerk gezien worden dat enkel nog interessanter wordt als je de achtergrond van het werk kent. Van de emoties die het werk oproept, heeft het in de drieënhalve eeuw dat het schilderij oud is, in ieder geval nog niets verloren!

Citaten uit: Ovidius, Metamorphosen. Vertaald door M. d’Hane-Scheltema. Amsterdam [200]. Boek VI, regels382-400.

Disclaimer: dt artikel bevat affiliate links. Wanneer je een product koopt of boeking maakt via een van deze links, ontvangt Italië Uitgelicht een kleine commissie zónder extra kosten voor jou.

Categorie: Boekentips, Campanië, Kunst & Cultuur, Napels

Dit vind je misschien ook leuk

De verlaten schilderijen van Bence Hajdu
Vittorio Sella, foto gemaakt vanaf een van de toppen van Monte Forno, 3262 meter, 21 juli 1887Vittorio Sella, Pionier in de bergfotografie
Hedendaagse kunst in Süd-Tirol: het Museion in Bolzano

Lees Interacties

Geef een antwoord Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Next Post >

Die dag lazen zij niet verder. De onmogelijke liefdesgeschiedenis van Paolo en Francesca

Primaire Sidebar

Ciao

Ciao! Mijn naam is Aniek en ik ben gek op Italië. Op Italië Uitgelicht deel ik Italiaanse bestemmingen en reisverhalen, en schrijf ik over van alles rondom cultuur, tradities, kunst, boeken en culinair.

Lees meer

Connect

Zoeken

Bestel de nieuwe editie van De Smaak van Italië!

De nieuwe editie van De Smaak van Italië wil jij ook lezen! Pre-order de nieuwe editie!

  • Ontmoet de salvataggi van TOSCANE
  • BOEIEND Bolzano Wandelen, wijnen & wellness
  • Wegdromen in RAVELLO Hier wil je ooit eens slapen
  • KNAPPE KOPPEN Kleurrijk keramiek van Sicilië
  • NAPELS’ ZIEL IN DE ZOMER Op pad met een streetfotograaf
  • CITYTRIP CHIOGGIA Het kleine zusje van Venetië

Nieuwsbrief

Blijf op de hoogte van de mooiste verhalen en ontvang één keer per maand de beste reistips voor Italië!

Privacy Policy & Disclaimer

Meer reisinspiratie

@ItalieUitgelicht

Tijdens een vakantie in Toscane is er van alles te Tijdens een vakantie in Toscane is er van alles te zien en te beleven. Hier tref je een mooie mix van kleurrijke dorpjes, culturele steden, overheerlijke wijnen en indrukwekkende natuur. Maar welke plekken mag je absoluut niet missen? In de nieuwste blog nemen we je mee naar de mooiste bezienswaardigheden van Toscane. Link in bio!
Je leert het meest over de culinaire en lokale tra Je leert het meest over de culinaire en lokale tradities als je zelf aan de slag gaat tijdens een workshop. En dus moeten we aan de slag! Bij Agriturismo Agave Alghero leren we de fijne kneepjes van het pastamaken, uiteraard van de lokale pastasoorten.
Wauw! Wat is het Parco Regionale do Porto Conte pr Wauw! Wat is het Parco Regionale do Porto Conte prachtig! En wat zijn er mooie verhalen te ontdekken. Dit ga ik de komende dagen doen, dus houd de stories in de gaten.
Wist je dat dit park ooit grotendeels moerasgebied was? Gevangenen uit een strafkolonie hebben het gebied ontgonnen, in het museum (gevestigd in de oude gevangenis) leer je er alles over.
La Vita è Dolce van Letitia Clark Dolce is zo’n La Vita è Dolce van Letitia Clark Dolce is zo’n kookboek waarbij je het liefst direct álle recepten wilt maken. De recepten zijn voorzien van verrukkelijke introducties, zijn goed te volgen en voorzien van volop foto’s. 
Een ode aan de zoete Italiaanse keuken en een onmisbaar kookboek voor de liefhebber van Italiaanse lekkernijen.
Lees meer via de link in bio!
In de tentoonstelling Oevers vol Romeinen in het L In de tentoonstelling Oevers vol Romeinen in het Limburgs Museum ontdek je deze zomer hoe het was om hier in de Romeinse tijd te leven. Aan de hand van bijzondere historische vondsten word je meegenomen naar het Romeinse leven langs de Rijn en Maas.
Deze mantelspeld van verguld zilver werd bijvoorbeeld gevonden in Zwammerdam, maar is van Germaanse oorsprong. (Afbeelding: Rijksmuseum van Oudheden Leiden)
Lees meer in de blog. Link in bio!
Ik weet wel wat ik vandaag ga doen.. de nieuwe edi Ik weet wel wat ik vandaag ga doen.. de nieuwe editie van De Smaak van Italië lezen. Met een bucketlist voor Italië, paradijselijk Ponza én een item over fietsen in Umbrië.
Wil je het magazine nog bestellen, dan vind je in de sidebar van mijn blog een linkje.
Ps: check hoe kat Cipollini steeds mijn foto’s photobombed 😂

Footer

Disclaimer

Blogs op deze website kunnen een samenwerking zijn of affiliate links bevatten. Dit betekent dat als je via één van deze links een aankoop doet, Italië Uitgelicht een kleine commissie ontvangt zónder extra kosten voor jou. Je leest meer hierover in de disclaimer.

Volg mij op social media

Over deze website

Italië Uitgelicht is onderdeel van Aniek Rooderkerken Adventure Media, ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder het KvK-nummer 71391177.

Meer reisinspiratie?

avontuuropreis.com waar je leest over outdoor reizen, avontuur, natuur, fietsen en hiking.

En ga je op reis naar Puglia? Bekijk dan zeker de website Reizen naar Puglia.

Copyright Italië Uitgelicht © 2022