Paaszondag in Florence; de Scoppio del Carro

Op paaszondag wordt in Florence traditioneel de Scoppio del Carro gevierd, ofwel de explosie van de kar. Het evenement vindt zijn oorsprong bij de Middeleeuwse kruistochten, waar de Florentijnse voorman Pazzino de’ Pazzi er in 1099 als eerste in slaagde de muren van de heilige stad te beklimmen en de christelijke vlag te hijsen op de torens van Jeruzalem. Voor zijn moed werd hij door Goffredo di Buglione beloond met enkele vuurstenen van il Santo Sepolcro, het Heilige Graf van Jeruzalem.

Terug in Florence gaf hij de stenen aan de bisschop, die ze gebruikte bij de viering van de stille zaterdag als ontsteker voor het heilige vuur. De kleine toorts die hierbij ontstoken werd, droeg men vervolgens in een processie door de hele stad om het heilige vuur naar alle Florentijnen te brengen.

In de vijftiende eeuw ontstond de traditie zoals we die nu ook kennen en sindsdien wordt jaarlijks op paaszondag ‘s ochtends de Brindellone (een versierde kar) voortgetrokken door de stad, door twee witte ossen die zijn versierd met bloemen, van de Porta a Prato naar de Piazza del Duomo. De kar, overigens de originele kar die al eeuwenlang wordt gebruikt, wordt vergezeld door honderdvijftig soldaten, musici, edele heren en -dames en vaandeldragers van het Calcio Storico Fiorentino, die graag een mooie show opvoeren voor het aanwezige publiek. De stoet wordt vooraf gegaan door een banier van Florence en een vlag van de familie Pazzi.

Bij de Dom verbindt men de kar door middel van een ijzerdraad met het altaar binnen in de Duomo. Bovenaan het ijzerdraad wordt een witte Colombina gemonteerd, een raket in de vorm van een duif, met hieraan een lont. Om 11 uur precies, tijdens het zingen van het Gloria in excelsis Deo, steekt de bisschop de lont van de Colombina aan, waarop deze sissend naar de Brindellone scheert en het vuurwerk op de kar ontsteekt. Hierna moet de Colombina weer terugkeren naar het hoofdaltaar in de Duomo, anders is dit een slecht voorteken voor de stad. De laatste keer dat de duif niet slaagde in deze missie was in 1966, het jaar dat de stad werd getroffen door een enorme overstroming van de Arno…

Een aantal jaar geleden was ik bij de Scoppio del Carro aanwezig en het was een schouwspel dat ik niet had willen missen! Net zoals bij veel dingen in Florence is er bij deze traditie niet veel veranderd sinds de 16e eeuw en je waant je in de Renaissance. Wanneer de kar wordt ontstoken hoor je twintig minuten lang niets anders dan het gebrul van explosies en het vuurwerk. Door de vonken die van de Brindellone afkomen wordt de kar gehuld in een steeds van kleur veranderende rookwolk, die wordt opgelicht door flitsen van het vuurwerk. Op een symbolische manier wordt het gezegende vuur hiermee door de stad verspreid.

De hele stad loopt uit voor het prachtige vuurwerk, voor de stoet met historische figuren en de prachtige traditie. Je geniet van al het moois onder het constant luiden van de klokken van Giotto’s campanile.