Democratie is al in de oudheid uitgevonden. De Romeinen konden in de Republikeinse tijd ook stemmen op hun favorieten voor allerlei posten en de kandidaten voerden campagne. Ik vond daar een leuk boekje over met een verzameling leuzen en documentatiemateriaal van Karl – Wilhelm Weeber in een museumwinkel in Rome. Weeber deed onderzoek naar de leuzen in Pompeii en vond daar het volgende. Allemaal inscripties (graffiti) op de muren van de straten van Pompeii:
CN HELVIUM SABINUM VICINI FAC (IUNT)
De buren stemmen voor Elvius Sabinus
M HOLCONIUM PRISCUM AED (ILEM) POMARI (I) ROG (ANT)
de groenteboer vraagt u Marcus Oconius Priscus te kiezen als aediel
CN HELVIUM SABINUM AED (ILEM) PISTORES ROG (ANT) ET CUPIUNT CUM VICINIS
De bakkers kiezen voor Gneus Elvius Sabinus als aediel. Zij doen dat samen met de buren.
In Rome was er een patroon client systeem. De patronus was een wat rijkere burger met macht die zorgde voor het welzijn van zijn clienten. Zo vind je dus ook:
L CEIUM SECUNDUM ROGANT CLIENTES
De clienten van Lucius Ceius Secondus roepen op tot zijn verkiezing
Ook in de oudheid waren er al mensen die meenden te moeten spreken namens ‘het volk’ en haar wil te kunnen verwoorden:
L POPIDIUM SECUNDUM AED (ILEM) PO (P) ULUS ROGAT
Het volk kiest de verkiezing van Lucius Popidius Secondus tot aediel
Of de toeschouwers van het theater:
HOCONIUM PRICUM IIVIR (UM) I (URE) D (ICUNDO) SPECTACULI SPECTANTES ROG (ANT)
De toeschouwers van het anfitheater vragen om de verkiezing van Olconius Priscus tot diumviir.
Of deze, namens de gokverslaafden:
CN HELVIUM SABINUM AED (ILEM) ALIARI ROG (ANT)
De dobbelsteen spelers willen Gneus Elvius Sabinus tot aediel verkiezen
Soms lieten mensen ook weten waarom ze voor deze of gene moesten stemmen. Omdat hij geen kapsones had, betrouwbaar was, deugdelijk was of het verdiende. En soms lieten ze ook weten wie dit vond, en ondertekenden ze hun oproep met naam en toenaam.
Afbeelding: F. Tronchin op Flickr. Electorale graffiti in Pompeii uit W. F. Jashemski’s kinderboek ‘Brieven uit Pompeii’ Illustratie van M. Saesk uit 1963
