Bezoek Toscane in de herfst!

In de zomer en lente stroomt Toscane over van de toeristen, waardoor de kleine dorpjes bijna uit hun voegen barsten en musea te kampen krijgen met urenlange wachtrijen. In de herfst is het in de regio veel rustiger. Vreemd eigenlijk, want er is weinig mooier dan Toscane in de herfst. Er zijn minder toeristen, het is minder druk en vooral ook minder warm in de grote steden en er zijn tal van evenementen waaraan je kan deelnemen. De natuur is op zijn mooist, wanneer het landschap zich hult in okergele en rode kleuren.

Bezoek Toscane in de herfst!

Voor de inwoners van Toscane is het tijd geworden om zich voor te bereiden op de winter die komen gaat. De volle trossen druiven aan de oude wijnranken dienen te worden geplukt, de olijven geoogst en ook het laatste fruit hangt nog in de bomen. Maar het wordt ook tijd om nog wat brandhout te hakken, de laatste groenten van het land te halen om deze in zuur in te leggen.  Honden snuffelen door het bos op zoek naar truffels en passeren hierbij wandelaars, op zoek naar “funghi porcini”, eekhoorntjesbrood, of kastanjes.  In de vroege ochtend hoor je in de heuvels de geluiden van het drijven van de jachthonden, die met de jagers op zoek zijn naar wilde zwijnen. Wil je de essentie van Toscane vangen, dan is de herfst de perfecte periode om een bezoek aan Toscane te brengen.

La raccolta – de druivenpluk

Toscane is de geboortestreek van bekende wijnen als Chianti, Montalcino of Montepulciano. Maar de druivenpluk is hard werken, zo leerde ik toen ik -in Frankrijk dan wel- een week lang druiven ging plukken. In de volle zon doorloop je de soms vrij steile flanken van de heuvels, om bij de eindeloze rijen druivenranken de zware trossen druiven af te knippen. Maar je doet het voor de heerlijke wijn die al snel in de wijntonnen wordt gegoten om hier enkele jaren te rijpen. Om deze oogst te proeven moet je vaak nog even geduld hebben, maar hij wordt wel al gevierd tijdens de wijnfeesten die overal plaatsvinden.
Het stadje Impruneta viert de laatste zondag van september het Festa dell’Uva en Sorano, in Maremma, is vanaf eind oktober de thuisbasis van de “Cantine aperte” of “Open wijnkelders”. Bovendien worden onder de noemer van “Chianti d’Autunno” van september tot en met december diverse activiteiten aangeboden, waarbij je meer kan leren over de locale producten. Wijnkelders en olijfoliepersens zijn toegakelijk voor het publiek en hier proef je de nieuwe oogst, terwijl je geniet van de prachtige Middeleeuwse dorpen en het Toscaanse platteland. Nog wat tijd over? Rijd dan de mooiste en charmantste autoroute van Italië; de “Chiantigiana” (R 222) ofwel de  “Strada del Vino e dell’Olio Chianti Classico”. Deze loopt van het zuiden van Florence naar Siena, dwars door het hart van de Chianti Classico wijnstreek.

Raccogliere le olive

Na de druivenpluk in september wordt er nog maar aan één ding gedacht; “raccogliere le olive” ofwel het plukken van de olijven. Want de olijven dienen nog voor de jaarwisseling geplukt te worden en dit is geen eenvoudige klus. Hoewel de olijven efficiënt industrieel geoogst kunnen worden, zie je vaak dat er nog traditioneel met de hand wordt geplukt. Hoewel, met de hand.  Grote netten worden zorgvuldig onder de bomen gelegd waarna men met een rastrello, een hark, de olijven uit de boom ‘kamt’. Eenmaal geoogst worden de olijven in kratten naar “il frantoio”, de perserij, gebracht. De olijven worden gekeurd en gewassen, takjes en blaadjes worden verwijderd, en de olijven worden vermalen. En dan is het eindelijk tijd “per spremere le olive”. De olijven te persen, inderdaad! De zachtgroene olie wordt een tijdlang koel en donker bewaard in de cantina, wijnkelder, waar de olie langzaam steeds geler kleurt. Maar ook deze “olio nuovo” is al heerlijk!

Toscane zou Toscane niet zijn als dit niet gevierd zou worden met een gastronomisch evenement. Het eerste weekend van november proef je in Vitolini, tijdens het Fest’all’olio, de nieuwe extra vergine olijfolie, maar ook andere lokale gerechten zoals farro sui fagioli, groentensoep met farro en bonen, of fettunta, geroosterd brood met knoflook en olie. Alles met een glas rode wijn erbij uiteraard!

Overheerlijke marroni

Het water loopt mij alweer in de mond, als ik denk aan de geroosterde Marroni, kastanjes, die je bij straatventers kan kopen. Nog warm worden ze in een papieren zakje of krant gevouwen, heerlijk om direct op te eten! Maar ze zijn niet zomaar een hapje tussendoor, de kastanjes zijn een ware delicatesse. Zeker in Mugello, waar de lokale kastanjevariëteit het kwaliteitslabel IGP heeft gekregen. Je proeft de kastanje in het najaar in al zijn vormen; geroosterde, gekookte of gepofte kastanjes. Los, of in de pasta of risotto. “Necci”, kastanjepannekoeken met verse ricotta of chocolade, of in desserts en cakes als de Monte Bianco.

Gastronomisch genieten in Toscane

Uiteraard valt er nog veel meer gastronomisch te genieten in Toscane. Gerechten met heerlijke pecorino kaas, polenta, salamini of coniglio alla cacciatore “van de jager” en funghi porcini, eekhoorntjesbrood, staan weer op de kaart. En natuurlijk ook dé excuise locale specialiteit: truffels! Ondermeer de dorpen Scarperia en Girone, nabij Fiesole, organiseren truffelfestivals.