Aandoenlijk zijn ze, de putti. De mollige, naakte en soms gevleugelde kleine jongens kom je veelvuldig tegen in de Renaissance, Barok en Rococo. Vanaf de vijftiende tot de achtiende eeuw verlevendigen ze de compositie van schilderijen en beeldhouwwerken. Als het jongetje vleugels heeft, wordt het ook wel cherubijntje genoemd, en draagt het een pijl en boog, dan verbeeldt hij de aardse liefde. Vandaar dat de Griekse liefdesgod Eros ook vaak wordt uitgebeeld als een gevleugelde, mollige peuter.
Putti in het Rijksmuseum
Voorlopers van de putti waren de Cupidootjes of minnegodjes uit de oudheid. De naakte kinderfiguren waren de begeleiders van de liefdesgod Eros en werden dansend, strijdend of musicerend afgebeeld op beeldhouwwerken of bijvoorbeeld op kindersarcofagen. In de Renaissance herleeft de afbeelding van deze mollige kindertjes, dankzij de Florentijnse beeldhouwer Donatello (1386-1466). Er zijn talloze voorbeelden te vinden, óók in Nederland. Als groot fan van de Rijksstudio, maakte ik een verzameling met de mooiste putti in het Rijksmuseum.
Gerard de Lairesse vervaardigde een plafondschildering in vijf delen met als hoofdvoorstelling Diana en haar gezellinnen, geschilderd voor de ‘grote zaal’ van Paleis Soestdijk. Het centrale stuk van de plafondschildering is niet van de hand van De Lairesse, maar wel de vier hoekelementen. Deze bevatten illusionistische architectuurelementen en reliëfs, en hiertussen bevinden zich vrouwen met attributen van de jacht en putti.
In het atelier van Gerard van Honthorst werd rond 1650 deze Putti met bloemenkrans in olieverf vastgelegd. Het is een rond plafondstuk met putti met een bloemenkrans, waarvan er twee een pijl en boog in de handen houden.
Ferdinand Bol vervaardigde deze allegorie op het onderwijs, waarbij hij Margarita Trip verbeeldt die als Minerva haar zuster Anna Maria Trip onderwijst. Links dragen twee putti een groot boek en ook op de achtergrond is een putto te herkennen, op een dolfijn.
De Triomf van Galatea met tritons en nereïden en putti is een prent van Marco Dente, die het werk kopieerde van Marcantonio Raimondi, die zich op zijn beurt baseerde op een ontwerp van Rafaël. Galatea staat op een schelp en wordt voortgetrokken door dolfijnen. Galetea wordt omringd door tritons en nereïden terwijl drie putti hun pijlen op haar richten.
Tot slot; Van een onbekende kunstenaar zijn deze vier putti in de wolken die een vruchtenmand dragen, gevuld met appels en druiven, vervaardigd in Holland circa 1725-1774.
Bekijk mijn verzameling met de mooiste putti in het Rijksmuseum!
