De Sixtijnse kapel van Michelangelo is een van de vele inspirererende plekken in Rome. In dit artikel delen we de mooiste verhalen over Michelangelo en zijn werk in de Sixtijnse Kapel: welke details heeft deze buitengewone kunstenaar in de Sixtijnse Kapel verstopt? Wij verklappen je de meest bijzondere weetjes over de Sixtijnse kapel van Michelangelo in Rome.
Michelangelo Buonarroti
Michelangelo Buonarroti was een bijzondere en vooral excentrieke persoon. Hij werd geboren in 1475 en volgde een korte opleiding in de werkplaats van Ghirlandaio in Florence. Op 13-jarige leeftijd ging hij naar de school van Lorenzo de’ Medici. Die herkende direct het talent van Michelangelo en introduceerde hem in de kring van Neoplatonische intellectuelen zoals Pico Della Mirandola, Marsilio Ficino en Angelo Poliziano.
Na de dood van Lorenzo de’ Medici vertrok Michelangelo naar Bologna en vervolgens naar Rome. Hier maakte hij zijn beeld van Bacchus en de beroemde Pietà. In Rome ontving hij de eerste pauselijke commissies, waaronder het graf van Julius II en de Sixtijnse Kapel. In eerste instantie was Michelangelo niet van plan om hiermee aan de slag te gaan, maar tegen een pauselijke opdracht zeg je niet zomaar nee.
Michelangelo’s weigering
Wat blijkt namelijk? Volgens Giorgio Vasari, de eerste kunsthistoricus, huurde de paus op advies van Bramante Michelangelo in om het plafond van de Sixtijnse Kapel te schilderen. De kunstenaar Bramante zou Michelangelo namelijk willen vernederen. Bramante wist namelijk dat Michelangelo weinig ervaring had met het schilderen van fresco’s, omdat hij meer hield van het creëren van sculpturen.
Michelangelo weigerde de opdracht voor de Sixtijnse Kapel dan ook verschillende keren, tot hij de woede van de paus had uitgelokt en hij de opdracht wel moest accepteren. Dat ging wel onder protest en dus ondertekende hij het contract met de tekst ‘de beeldhouwer Michelangelo’.
Perfectionist
Het plafond van de Sixtijnse Kapel bestond op dat moment uit een blauwe hemel die was bezaaid met gouden sterren. Deze was geschilderd door een kunstenaar uit Umbrië, Piero Matteo d’Amelia. De paus bedacht dat het mooi zou zijn als in plaats hiervan een fresco zou komen van de twaalf apostelen. Michelangelo had echter veel uitgebreidere plannen. Hij schilderde maar liefst 380 verschillende figuren!
Michelangelo was een perfectionist. Hij vond zijn eigen werk nooit goed genoeg. Zelfs een van de gewelven van de Sixtijnse Kapel was voor hem nog niet volmaakt toen de paus het wilde inaugureren. Hierom moest deze het feestelijke moment verschillende keren uitstellen.
Michelangelo’s valse vertrek
Over Michelangelo en de paus is nog een mooi verhaal te vertellen. In de tijd dat hij de kapel schilderde, liet Michelangelo niemand binnen om zijn werk te zien, zelfs de paus niet. Maar de buitengewoon nieuwsgierige paus hield vol dat hij het fresco in wording wilde zien. De kunstenaar zei hierop geërgerd dat hij voor zaken naar Florence zou gaan. Hij verbood de paus nadrukkelijk om de kapel binnen te gaan.
De nieuwsgierigheid van de paus was echter zo groot dat hij de deur naar de kapel toch opende opende. Toen hij binnenkwam, stond de boze kunstenaar – die net had beweerd te vertrekken – hem op te wachten. De woedende Michelangelo dreigde hierop de Sixtijnse Kapel onvoltooid achter te laten. Een bedreiging die gelukkig nooit waarheid werd, anders hadden wij het meesterwerk nu niet kunnen bewonderen.
Eikels in de kapel
En er is nogal wat te ontdekken! Zoals dit detail dat je waarschijnlijk over het hoofd ziet, als je het verhaal niet kent. Als je goed naar Michelangelo’s fresco’s kijkt zie je dat rondom de ignudi, de naakte mannen, een verzameling eikels is afgebeeld. Zie bijvoorbeeld onder de elleboog van bovenstaande man. Een mooie verwijzing naar de opdrachtgever, zou je denken. De achternaam van deze paus is namelijk Rovere, Italiaans voor wintereik.
Toch was Michelangelo niet onder de indruk van deze paus. Sterker nog, op een van de lunetschilderingen zie je hoe de oude Boaz een scepter vasthoudt. Aan het uiteinde van het scepter zit een hoofd dat wel heel erg op een karikatuur lijkt van het hoofd van Julius! Een saillant detail: onder dit lunet stond destijds de pauselijke troon.
De afgestroopte huid van de heilige Bartholomeus
Heb je Jezus al gezien op het fresco? Bij zijn rechtervoet zie je Bartholomeus, de heilige die levend werd gevild. De heilige kreeg van Michelangelo het gezicht van de schrijver Pietro Aretino. Deze had ooit over Michelangelo’s werk gezegd dat het goddeloos en ongepast was. Een wraakactie van Michelangelo? Er wordt overigens ook gezegd dat Michelangelo zijn eigen gezicht heeft afgebeeld op de afgestroopte huid van de heilige.
De handen van Michelangelo?
Wereldberoemd zijn ze, de handen van ehm… Michelangelo? De weergave van de schepping van de mens waarbij de handen van God en Adam bij elkaar komen kent iedereen. Maar juist deze handen zijn niet door Michelangelo zelf geschilderd. Een aantal jaar na voltooiing van het fresco kwam namelijk een stuk van het pleisterwerk los en viel op de grond kapot. Ook het stuk fresco waar de handen van God en Adam bij elkaar komen. Michelangelo zou al overleden zijn, en dus mocht een kunstenaar uit Modena, Domenico Carnevale, het fresco herstellen. De beroemde handen van Michelangelo zijn dus helemaal niet door Michelangelo geschilderd.
Kende jij deze weetjes over de Sixtijnse Kapel?
En nog meer weetjes over de Sixtijnse kapel van Michelangelo in Rome
Na het Concilie van Trento werd besloten dat Het Laatste Oordeel te aanstootgevend was. De naakte figuren of het fresco werden gekuist met lendendoeken. En wist je dat hoewel de verboden vrucht in de bijbel een appel is, Michelangelo op zijn plafond de slang om een vijgenboom laat slingeren?
Tot slot iets wat wij als Nederlanders graag willen vergeten. Namelijk dat onze Nederlandse paus, Adrianus VI, de fresco’s van Michelangelo het liefst onder een dikke laag kalk had laten verdwijnen. Adrianus had niet veel op met kunst, maar gelukkig waren ze het in het Vaticaan niet met hem eens. Stel je eens voor! De Sixtijnse Kapel was misschien wel voor altijd verdwenen!
Geef een antwoord