Het wonder van de mijnen en een verborgen lam; Chiesa di Santa Maria della Rocca in Offida

Een paar dagen eerder schreef ik al over Offida, het elegante Middeleeuwse stadje in Le Marche. Tijdens de stadswandeling die wij er maakten maande onze gids Franco ons voortdurend om snel door te lopen; ‘Andiamo, andiamo! La luce, per le foto!’ Hij heeft namelijks iets speciaals om ons te tonen, en hij wil er zeker van zijn dat we op tijd bij het hoogste punt van het dorp zijn. Al snel zien we waarom hij zo gehaast is; voor ons zien we de prachtige Chiesa di Santa Maria della Rocca. De kerk is gelegen op een hoge klif van tufsteen en biedt aan alle zijden een spectaculair uitzicht op het platteland, zeker op dit tijdstip, vlak voor zonsondergang.

Chiesa di Santa Maria della Rocca in Offida

De kerk van Santa Maria della Rocca wordt beschouwd als een van de belangrijkste monumenten van Le Marche, een typisch voorbeeld van de religieuze architectuur van deze regio. De kerk bestaat uit een onderkerk en een bovenkerk in romaans-gotische stijl, ontworpen door de meester Albertino en gebouwd op de plaats waar zich eens een kasteel en een kleine Benedictijner kerk bevonden. De kasteelheer Longino d’Azone doneerde een groot deel van zijn landgoed, waaronder het kasteel en het kerkje van Santa Maria della Rocca, aan de Abdij van Farfa. De monniken besloten in 1330 dat het kasteel plaats moest maken voor een nieuwe kerk, zoals op een inscriptie op de facade te lezen is, en enkel de oude kapel werd in het bouwplan opgenomen; in de benedenkerk, de crypte, van de huidige kerk zie je nog de oude zijbeuken. De ruimte tussen de oude en de nieuwe muren in de crypte zou uiteindelijk gebruikt worden als begraafplaats. Aan een van de zijwanden zie je nog een van de skeletten van de personen die in deze kerk begraven zijn.

De benedenkerk is opgebouwd uit terracotta en travertijn stenen, met een dubbele rij bogen, en hier zijn nog een aantal fresco’s te zien; de heilige Catharina, de Heilige Christoffel en een Madonna met Kind en twee engelen. De meeste fresco’s zijn echter te bewonderen op de muren van de bovenkerk. Sommige van deze zijn toegeschreven aan de 14e eeuwse Meester van Offida en andere aan de 16e eeuwse Giacomo da Campli. Een deel van de originele decoraties zijn echter geruïneerd of verloren gegaan.

de benedenkerk

Het wonder van de mijnen

Dat we deze kerk en de fresco’s nog kunnen bekijken is een klein wonder. Het ‘wonder van de mijnen’ om precies te zijn. In de tweede wereldoorlog werd het stadje Offida bezet door de nazi’s. Het was echter de periode na de wapenstilstand tussen de Badoglio overheid en de geallieerde troepen, die het zwaarst was voor Offida. Niet alleen werd de stad getroffen door een zware aardbeving, maar hiernaast beschoten een dag na deze ramp enkele Duitse soldaten, die terugtrokken uit Castignano, delen van Offida met machinegeweren. Huizen, belangrijke gebouwen en monumenten werden zwaar beschadigd. De Duitse troepen hadden zelfs verschillende mijnen geplaatst onder de klif waarop de prachtige kerk van Santa Maria della Rocca staat; maar wonder boven wonder zijn deze mijnen nooit ontploft!

Een verborgen lam

Dit is niet het enige wonderbaarlijke verhaal over de kerk. Op de treden van de trap die naar de entree leidt, zie je wanneer je goed kijkt een lam en een klaver uitgekrast in de steen. Volgens de legende dien je met twee voeten op het lam te gaan staan. Vervolgens loop je stap voor stap drie treden omhoog, wacht je even, en loop je weer drie treden omlaag. Wanneer je weer op het lam en klaver staat, mag je in stilte een wens doen. Uiteraard dien je, wanneer je wens is uitgekomen, weer terug te keren naar Offida, om dit wonder in het gastenboek van de kerk op te schrijven.

Dat je drie treden omhoog en vervolgens weer omlaag moet lopen, is geen toeval. Drie is het heilige getal, van de Heilige Drieenheid. Ook dat je achteruit terug moet lopen heeft een reden; volgens de traditie mag je een kerk nooit je rug toekeren.

Terwijl wij de kerk bewonderden zat een verliefd paartje zoenend op de treden van de trap voor de kerk. Wellicht liepen zij ook over het lam heen en wensten zij om een huwelijk in deze kerk. Want de crypte wordt tegenwoordig vooral gebruikt om huwelijksluitingen te vieren!

Juni tot september dagelijks geopend van 10:00-12:30 en van 15:30-19:30
In de winter geopend tijdens feestdagen en de hieraan voorafgaande dag, van 10:00-12:30 en van 15:00-19:00.