Ammannati’s Neptunusfontein in Florence
Cosimo I de’ Medici schreef in 1559 een wedstrijd uit voor de vervaardiging van de eerste publieke fontein van Florence. Befaamde kunstenaars stuurden een ontwerp in, zo ook de Vlaamse Giambologna. De opdracht werd echter verleend aan de beeldhouwer Bartolomeo Ammannati. Hij ontwierp een fontein die duidelijk verwees naar de overwinning van Florence op Pisa, en het kostte hem vijf jaar om het werk te vervaardigen.
De witte reus
In 1565 werd de fontein op het plein geplaatst, ter gelegenheid van het huwelijk van Francesco, de zoon van hertog Cosimo I, met Johanna van Oostenrijk. Cosimo I versterkte zijn macht namelijk door zijn kinderen met leden van belangrijke vorstenhuizen te laten trouwen. Tijdens het bewind van Cosimo I over de stad, had hij belangrijke stappen gezet in het uitbreiden van de Florentijnse marine en bouwde hij de haven van Livorno. Met het plaatsen van deze Neptunusfontein wilde hij de inwoners van Florence aan zijn nautische prestaties herinneren. Het kwam hem daarom goed uit dat het gezicht van Neptunus verdacht veel leek op dat van de hertog… Helaas voor Cosimo bespotten de Florentijnen het standbeeld meer dan dat ze het bewonderden. Ze noemden het Il Biancone, de witte reus.
Neptunusfontein in Florence, Giambologna
De duim van Giambologna’s Neptunusfontein
Gelukkig voor Giambologna werd hij kort na deze nederlaag naar Bologna geroepen, waar hij in 1563-1566 een Neptunusfontein vervaardigde voor het Piazza Maggiore. De Bolognezen noemen deze fontein ook il Gigante of De reus, net zoals zijn naamgenoot in Florence, maar in tegenstelling tot Ammannati’s fontein kijkt men met eerbied naar dit werk. In Bologna kijkt de zeegod trots uit over het Piazza Maggiore, terwijl om hem heen water spuit uit de borsten van naakte zeemeerminnen.
Er is een pikant verhaal te vertellen over Giambologna’s Neptunusfontein. Giambologna had de edele delen van Neptunus groter willen maken, maar een kardinaal in Bologna spoorde hem aan een bescheider formaat te beeldhouwen. Giambologna wilde niet zomaar aan deze eis voldoen en ontwierp het beeld zo dat je, vanaf een bepaalde plek op het plein, de duim van de linkerhand van de zeegod als iets heel anders kan interpreteren.
Een ander bijgeloof met betrekking tot de fontein is dat studenten voor een belangrijk examen twee rondjes -linksom- om de fontein lopen. Dit doen ze in navolging van Giambologna zelf die, vanwege zijn eerdere ‘falen’ bij de Neptunusfontein in Florence, steeds rondom het beeld bleef lopen om te kijken of hij geen fouten meer zag.
Bologna, Fontana del Nettuno, Neptunusfontein
De verhalen achter het Piazza della Signoria in Florence
Lees meer over de verhalen achter de standbeelden op het Piazza della Signoria :
- Piazza della Signoria; een strijd om de macht in Florence
- Giambologna, Vlaams machtsvertoon in Florence
- De Neptunusfontein door Bartolomeo Ammannati
- Een verborgen portret van Michelangelo
- Hercules en Cacus door Baccio Bandinelli
- Een beschadigde David en een onverschrokken leeuw
