Een beetje hulp voor studenten. Het bidprentje van San Giuseppe da Copertino

Jaren geleden was ik in Osimo, in Le Marche. Ik bezocht er de Santuario di San Giuseppe da Copertino, het heiligdom van de patroonheilige van de studenten. Liet je een boodschap achter voor de heilige, dan zou hij je steunen tijdens je studie. Het kan nooit kwaad, dacht ik nog, en ik liet een bericht achter. Of het dankzij de hulp van de heilige was of dankzij de vele dagen en nachten studeren, wie zal het zeggen… In ieder geval kreeg ik een aantal jaar later mijn bul van de Universiteit Utrecht in handen gedrukt. Cum Laude nog wel! Heb jij ook een steuntje in de rug nodig bij je studie, lees dan snel verder over hoe dit kleine plaatsje in le Marche je kan helpen.

Het bidprentje van San Giuseppe da Copertino

Vrouwen herkennen het wel. Je handtas wordt steeds voller, je neemt veel te veel spullen mee. Je portemonnee slipt dicht met kassabonnetjes, overbodige klantenkaarten en kleine notitiebriefjes. Zo nu en dan moet je dus echt even opruimen. Ik keer mijn tas en portemonnee om op tafel en en stort een hoop zooi neer. Maar er dwarrelt ook een klein papiertje uit, verfrommeld, gekreukeld, maar nog wel leesbaar.

Ik herkende het meteen. Het ging mee naar de Academie van Beeldende Kunsten, volgde naar de collegezalen van de Universiteit Utrecht, voor de opleidingen Renaissance Studies en Europese Letterkunde van de Middeleeuwen en de Renaissance. Het reisde mee naar Florence, tijdens mijn stage aan de Uffizi, naar cursussen in Rome, en toen ik Perugia woonde en studeerde begon het papier, oud inmiddels, flink te verkreukelen. Ik keek er even naar en stopte het terug in mijn portemonnee. Ja, het bidprentje van San Giuseppe da Copertino heeft al een heel leven meegemaakt.

‘St Josef van Cupertino stijgt op bij zijn bezoek aan de Basiliek van Loreto’ door Ludovico Mazzanti (1686-1775).

San Giuseppe da Copertino

De patroonheilige van Osimo, San Giuseppe da Copertino (1603-1663), was een Italiaanse minderbroeder die bekend werd om zijn mystieke gaven. Geboren in armoede in een stal bij het stadje Copertino (in Puglia, in de hak van de Italiaanse laars) raakte Giuseppe als kind al geregeld in extase en kreeg hij hemelse visioenen. In 1620 verzocht hij de minderbroeders conventuelen om in hun orde te worden toegelaten, maar hij werd geweigerd vanwege zijn gebrek aan scholing. Jaren later wendde Giuseppe zich nogmaals tot het klooster en werd er aangenomen als stalknecht. Zijn vroomheid en zijn eenvoud maakten grote indruk en hij mocht na enkele jaren lid van de orde worden en werd zelfs toegelaten tot de priesteropleiding. Na zijn priesterwijding begon de jonge pater vaker in extase te raken. Vooral als hij de mis opdroeg of deelnam aan het koorgebed steeg hij soms letterlijk op. Dit mystieke verschijnsel, levitatie geheten, leverde hem de bijnaam ‘De Vliegende Broeder’ op.

De later heiligverklaarde Giuseppe stierf in 1663 en vond zijn laatste rustplaats in de Basilica di San Giuseppe da Copertino in Osimo. De kathedraal werd aanvankelijk gewijd aan sint Franciscus van Assisi, om zijn twee bezoeken aan de stad Osimo herdenken (in 1215 en 1220). Na de heiligverklaring van San Giuseppe in de tweede helft van de achttiende eeuw werd het interieur volledig verbouwd. Het lichaam van de heilige rust sindsdien veilig in een kostbare sarcofaag in de crypte en de kamers waar de heilige een deel van zijn leven doorbracht dienen als museum voor relikwieën en zijn opengesteld voor het publiek.

Basilica di San Giuseppe da Copertino

Het leven van San Giuseppe da Copertino werd verfilmd. In 1962 kwam de Amerikaanse film The Reluctant Saint uit, met Maximilian Schell in hoofdrol.

Een dankwoord aan de heilige

De basilica trekt veel bezoekers, zeker van studenten die hun scripties en academische publicaties achterlaten, als teken van toewijding aan de patroonheilige van de studenten. En waarom zou jij ook niet wat hulp vragen aan de heilige? Zeker in tijden waarop de basisbeurs is omgezet in een lening en, als je niet de rest van je leven in de (studie)schulden wil zitten, zo snel mogelijk afstuderen een aanrader is. Baat het niet dan schaadt het niet, zullen we maar zeggen. In Osimo vraag je de heilige om hulp bij je studie, bij een moeilijk examen. Ik kreeg in Osimo het bidprentje in handen gedrukt. Ik moest het meenemen naar mijn studie in Nederland. Om San Giuseppe te bedanken, zou ik na mijn studie terug moeten keren naar Osimo, zo werd mij verteld. Dan moest ik mijn scriptie langsbrengen, en nog een keer een dankwoord uitspreken aan de heilige, zo golden de instructies. Ik ben het hem verschuldigd, binnenkort moet ik maar eens afreizen naar Le Marche… Voor wie kan ik een bidprentje meenemen?

Basilica San Giuseppe da Copertino
Piazza Gallo, 10 – 60027 Osimo