De kunst van Michelangelo spreekt al eeuwen tot de verbeelding. In de tentoonstelling De mannen van Michelangelo in Teylers Museum Haarlem ontdek je hoe deze meester van de renaissance het mannelijk lichaam veranderde in een symbool van schoonheid, kracht en emotie. De tentoonstelling is bijzonder: voor het eerst is in Nederland een marmeren beeld van Michelangelo te zien!
Eerbetoon aan een groot kunstenaar
550 jaar na zijn geboorte brengt Teylers Museum een eerbetoon aan een van de beroemdste kunstenaars ooit: Michelangelo Buonarroti (1475-1564).
Het museum toont 22 originele tekeningen van Michelangelo, die al sinds 1790 in de collectie zijn. Ze werden toen gekocht in Rome, uit de nalatenschap van koningin Christina van Zweden. In dezelfde aankoop zaten ook werken van Bernini en Rafaël. Het hoogtepunt van de tentoonstelling is het beeld Apollo-David. Samen met de tekeningen laat het zien welke belangrijke rol het mannenlichaam speelde in Michelangelo’s kunst en leven.
Naakt en gespierd
Michelangelo was gefascineerd door het mannenlichaam. In bijna al zijn kunstwerken speelt het een rol: vaak naakt, gespierd en in een krachtige houding. Denk aan zijn David en De Schepping van Adam. Deze werken zijn zo bekend dat we ze soms als vanzelfsprekend zien. Maar in zijn tijd waren ze revolutionair – en later werden ze vaak ook als omstreden gezien.
Meerdere perspectieven
De tentoonstelling De mannen van Michelangelo bekijkt het mannelijk lichaam in het werk en leven van Michelangelo van alle kanten. Je ziet hoe Michelangelo’s voorgangers en de klassieke oudheid invloed hadden op de kunstenaar. Ook leer je meer over zijn grote kennis van de anatomie, zijn gebruik van mannelijke modellen, zijn religieuze en symbolische ideeën, net als zijn persoonlijke voorkeur voor mannen.
Daarnaast reflecteren in de tentoonstelling verschillende specialisten op Michelangelo’s verbeelding van de man: specialist in lichaamstransformatie Jasper Schmitz, theoloog Willien van Wieringen, taboedoorbrekend feministisch schrijver Bowie Redman Barbiers en oprichter van gay magazines Gert Jonkers. Zo komen tijdloze onderwerpen rondom gender, seksualiteit en schoonheidsidealen aan de orde.
Tekeningen, sculpturen en brieven
In 1790 kocht het pas geopende Teylers Museum in Rome een grote verzameling Italiaanse tekeningen aan, waaronder 22 tekeningen van Michelangelo. Deze tekeningen behoren tot zijn mooiste werk en vormen het hart van de tentoonstelling.
De collectie wordt voor de tentoonstelling aangevuld met ongeveer veertig internationale bruiklenen – veel daarvan zijn nog nooit in Nederland te zien geweest. Naast tekeningen zijn er ook een brief, een gedichtfragment dat Michelangelo maakte en verschillende beelden, waaronder de marmeren Apollo-David. Je ziet ook werk van vrienden, leerlingen en navolgers van Michelangelo.
De bruiklenen komen van beroemde musea, zoals The Royal Collection in Windsor Castle, The British Museum in Londen, het Uffizi in Florence en het Louvre in Parijs.
Een bijzonder moment: topstukken zoals De Droom uit The Courtauld Gallery en Studie voor de Libische Sibille uit The Metropolitan Museum of Art (New York) komen naar Haarlem en zijn voor het eerst in Nederland te zien. Omdat tekeningen kwetsbaar zijn voor licht, worden ze zelden getoond. Dit is dus echt een once-in-a-lifetime-kans om deze meesterwerken van Michelangelo -in Nederland- bij elkaar te zien.
Voor het eerst een marmeren beeld in Nederland
Met de Apollo-David (ca. 1530) komt er ook voor het eerst een marmeren beeld van Michelangelo naar Nederland. Het Museo Nazionale del Bargello in Florence heeft het beeld speciaal voor deze tentoonstelling uitgeleend.
In de tentoonstelling zie je vooral aan de hand van zijn tekeningen hoe Michelangelo’s beroemde en invloedrijke mannenlijven tot stand kwamen. Hij was een meesterlijk tekenaar, maar boven alles was hij echter beeldhouwer.
In de Apollo-David komt alles samen: niet alleen technische en artistieke aspecten, maar ook hoe je in dit beeld zijn persoonlijke voorkeur voor het jonge mannenlichaam lijkt te kunnen zien.
Meer lezen?
Bij de tentoonstelling is een prachtige publicatie verschenen, uitgegeven door Hannibal Books. De wetenschappelijke, maar fijn leesbare publicatie, bevat bijdragen van specialisten zoals Michael Rocke, Jennifer Sliwka en Paul Joannides. Een aanrader om je in te lezen vóór je de tentoonstelling bezoekt, en om achteraf nog even na te genieten. Bestel het boek hier.
Tickets voor De mannen van Michelangelo
De tentoonstelling is van 15 oktober 2025 tot en met 25 januari 2026 te zien in Teylers Museum Haarlem. De tickets voor de tentoonstelling zijn uitsluitend online verkrijgbaar, er is vanaf 15 oktober geen kaartverkoop aan de kassa van het museum. Bestel je tickets dus op tijd via de website van Teylers Museum.
Geef een reactie