Op reis naar Italië? Laat Rome, Florence en Venetië links liggen!

Op weg naar de prachtige Vaticaanse Musea word je bijna verdrongen door de toeristen. Je hoopt maar dat je niet al te lang in de rij hoeft te staan voor een ticket en dat het niet al té druk is in de Sixtijnse Kapel. In Florence bekijk je de etalage van Ferragamo, Prada of Gucci. In de ruiten zie je een weerspiegeling van de groepen toeristen die voorbij schuifelen, braaf een gids volgend die als herkenningsteken een paraplu de lucht in steekt. En in Venetië? Op de beroemde brug der zuchten verzucht je dat de stad prachtig is, maar dat je de drommen toeristen die de stad bevolken zou missen als kiespijn. 

Laat Rome, Florence en Venetië links liggen!

De titel van deze blog is enigszins provocerend en begrijp me niet verkeerd; Rome, Florence en Venetië… het zijn prachtige steden en ik bezoek ze graag. Maar de grote steden trekken jaarlijks miljoenen toeristen en hoewel de steden allemaal verborgen wijkjes hebben, die de meeste toeristen niet eens bij naam kennen, wil je soms ook een minder drukke stad bezoeken. Wil je een wijntje drinken op een piazza, waar zo nu en dan een nonna voorbij schuifelt. Wil je musea bezoeken waar je geen wachtrijen hebt, maar wel topstukken van Italiaanse meesters kan bewonderen. Gewoon even de drukte ontvluchten. Want Italië is een land van prachtige schoonheid, waar de Renaissance ook de kleinere steden in zijn greep had, waar je  betoverende landschappen, interessante historische sites en zonovergoten zandstranden vindt. Dus zo nu en dan moet je meer zien dan alleen Rome, Florence en Venetië!

Culinair en cultureel Bologna

Welke steden of regio’s bezoek je dan? Bologna, bijvoorbeeld. Aan de voet van de Apennijnen en tussen de rivieren de Reno en de Savena is Bologna misschien wel te benoemen als de culinaire hoofdstad van Italië. De prachtige stad omvat ongeveer 40 km aan bogengalerijen langs de straten in het oude centrum. Je loopt onder de vele bogen en langs middeleeuwse paleizen naar het Piazza Maggiore, het centrale plein van de stad, of beklimt een van de torens Garisenda en Asinelli. Wanneer de zon hoog staat en de temperaturen stijgen bezoek je de Pinacoteca Nazionale di Bologna of Museo Civico Archeologico, het archeologisch museum. Vervolgens wandel je door de Orto botanico di Bologna.

En ’s avonds? Dan geniet je van een overheerlijke bolognesesaus, die traditioneel overigens met tagliatelle gegeten wordt in plaats van met spaghetti. Maar Bologna is ook de stad waar al in 425 n. Chr. een universiteit werd gesticht als school voor rechten en in het jaar 1088 De Universiteit van Bologna officieel werd gesticht; de oudste universiteit van Europa. De vele studenten verlevendigen de stad en zorgen ervoor dat er ook ’s avonds genoeg te beleven is. Als je van geschiedenis en heerlijk eten houdt, een goede combinatie in Italië, dan is Bologna niet te missen.

Noordelijk Bolzano

Het Museion, Museum voor hedendaagse kunst in Bolzano, is al een reden om de stad te bezoeken. Of de Hugo, de heerlijke cocktail die uit Bolzano afkomstig is en die in Bolzano toch écht lekkerder smaakt. Veel mensen bezoeken de stad aan de voet van de Dolomieten ook voor de jaarlijkse kerstmarkt, maar er is nog zo veel meer te zien en te doen. Gelegen in Alto Adige, ofwel Zuid-Tirol, is de omgeving van Bolzano geweldig om te skiën, fietsen of wandelen en om vervolgens heerlijke wijnen en gerechten uit de Italiaanse en Oostenrijkse keuken te proeven.

In het Zuid-Tiroler Archeologiemuseum bezichtig je de 5000 jaar oude ijsmummie Ötzi. Maar misschien is Bolzano wel het mooiste als je simpelweg door de stad struint, iets eet of drinkt en zo nu en dan omhoog kijkt naar de grillige toppen van de Dolomieten. Of als je een tocht maakt langs middeleeuwse kastelen, wijngaarden en door de prachtige natuur.

Universiteitsstad Perugia

Verborgen in de heuvels van Umbrië is Perugia een van de meest prachtig intact gebleven heuveltop-steden van Italië. De hele stad voelt Middeleeuws aan, met smalle wegen die kriskras door het pittoreske historische centrum kronkelen. De stad is echter beroemd om chocolade, heerlijk eten en jazz. De vele chocoladeproducenten, waaronder Perugina die de beroemde Baci chocolaatjes produceert, maken Perugia een Walhalla voor chocoladeliefhebbers. In de zomer overspoelen muziekliefhebbers de stad wanneer het wereldberoemde Umbria Jazz Festival plaatsvindt. En in de restaurants geniet je van heerlijk wildzwijn met truffel.

Dankzij de aanwezigheid van de Università per Stranieri is Perugia een hippe en internationale studentenstad met een sprankelend cultureel leven, festivals en uitgaansgelegenheden.

De cultuurliefhebber haalt zijn hart op, want het kleine historische centrum herbergt prachtige middeleeuwse gebouwen, kerken en musea. Van de Rocca Paolina, een groots fort halverwege de zestiende eeuw gebouwd in opdracht van paus Paolo III Farnese, tot aan het Museo Archeologico Nazionale dell’Umbria. In dit museum ontdek je de geschiedenis van de Etrusken, de oude bewoners van Italië die leefden in het gebied tussen de Arno en Tiber. Schilderijen van Fra Angelico, Piero dello Francesca en uiteraard Perugino bewonder je in de Galleria Nazionale dell’Umbria in het Palazzo dei Priori, en de Cappella di San Severo herbergt een fresco van de Trinità e santi, vervaardigd door Rafaël en Perugino.

Bari en Lecce

Ik schreef al eerder over Bari en Lecce, over het prachtige Puglia met zijn heerlijke stranden en grillige ongerepte kustlijnen. Eindeloze wijngaarden die afwisselen met eeuwenoude olijfbomen en witgekalkte stadjes met de bekende trulli. De levendige havenstad Bari en het Barokke Lecce met de vele restaurantjes waar je pasta met zeevruchten eet, verschillende soorten kazen proeft, overgoten met de plaatselijke olijfolie. Alles vergezeld door heerlijke lokale wijnen als de Negroamaro en de Primitivo. De regio Puglia in de hak van de Italiaanse laars is rijk aan geschiedenis en de zon laat zich altijd van zijn beste kant zien, maar is vooral befaamd om zijn authentieke Italiaanse wijn, kaas en olijven.

Wil je Puglia echt beleven dan boek je een kamer in een authentieke masseria, een vaak prachtig gerestaureerd eeuwenoud buitenhuis, en rijd je met een huurauto door de omgeving. Je stopt zo nu en dan bij een wijnhuis waar je in de Sala Degustazione verschillende wijnen uit de regio proeft. Je brengt een middag door aan het strand, strekt je uit op het zand of zwemt door de vele grotten die verborgen zijn in de kustlijn. En ’s avonds flaneer je door de straten van Bari of Lecce. Je schuift aan bij een restaurant en laat de ober de tafel volladen met schalen antipasti, gegrilde octopus, verschillende soorten burrata en lokale kazen, orecchiette ofwel pasta in de vorm van kleine oortjes, gefrituurde olijven en een goede fles Negroamaro of Primitivo.

Romantisch Ravello

Hoog in de heuvels boven Amalfi ligt de romantische en schilderachtige badplaats Ravello. Het kleine stadje is bijna volledig gewijd aan het toerisme en is gewild als trouwlocatie, maar bij veel Italië-liefhebbers nog steeds vrij onbekend. Wagner, DH Lawrence en Virginia Woolf, ze verbleven allemaal in de stad die befaamd is om zijn geweldige tuinen en het schitterende uitzicht over de baai van Salermo. Het mooiste is dit uitzicht bij Villa Rufolo (1270), de plaats waar Richard Wagner in 1880 werd geïnspireerd voor de opera Parsifal.

Kleine huizen in sorbetachtige kleuren liggen tussen dichte wijngaarden, sinaasappel- en citroenbomen. Het is een waar paradijs op aarde! Veel mensen bezoeken Ravello op een dagtrip vanuit Amalfi, maar eigenlijk moet je overnachten in de romantische stad en ’s avonds het spectaculaire uitzicht op de Amalfikust bewonderen!

Magisch Le Marche

Gelegen in het midden van Italië, tussen de Appenijnen en de Adriatische zee, vind je de regio Le Marche, ook wel De Marken genoemd. Ongerepte natuur, de bergketen van de Apennijnen en een heuvelachtig landschap vol oude steden en zonovergoten badplaatsen. Le Marche wordt vaker het best bewaarde geheim van Italië genoemd en hier zit zeker een kern van waarheid in. De regio doet Toscaans aan, maar dan minder drukbezocht en minder toeristisch.

Het heuvelachtige landschap van Le Marche heeft zich ontwikkeld tot een belangrijk landbouwgebied, waar veel wijn en olijven worden geproduceerd, maar ook truffels worden gevonden. Gastronomisch gezien kan je er genieten! Zeker wanneer je de maaltijd afsluit met een grappa, uiteraard uit de regio. Het zuiden is mediterraner met palmbomen aan de stranden. Met een kustlijn van ongeveer 170 kilometer kan je er genieten van heerlijke zand- en kiezelstranden, slechts enkele malen onderbroken door een woeste rotskust.

En wist je dat Le Marche de hoogste dichtheid aan musea en pinacotheken van Italië heeft? Met meer dan 1000 geregistreerde musea, duizenden kerken, waarvan tweehonderd in vroeg Romaanse stijl, monumenten, kastelen, forten en fortificaties, historische theaters, zul je je er niet vervelen.

Sicilië en de Eolische eilanden

Boek een vlucht naar Catania, Palermo of Trapani en verken Sicilië; de kuststeden Palermo, Catania, Messina, Syracuse en Trapani of de prachtige natuur in het binnenland. Beklim de Etna of bekijk van een veilige afstand de kleine, maar zeer actieve, eilandvulkaan Stromboli. Hier zie je hoe gesmolten lava haar pad baant door het dramatische landschap, voor het zich uitstort in de zee.

Sicilië werd bevolkt door de Grieken, Romeinen, Byzantijnen, Arabieren, Normandiërs en Spanjaarden, en de culturele invloeden van al deze volkeren zijn nog overal te herkennen. Zo vind je de Griekse Concordiatempel in Agrigento, in Taormina een groot Grieks-Romeins theater en Romeinse mozaïeken in de Villa Romana del Casale bij Piazza Armerina. Het Palazzo dei Normanni met de Cappella Palatina in Palermo heeft juist weer Normandische, Arabische en Byzantijnse elementen.

Het eiland in de Middellandse Zee heeft warme zomers dankzij de Sirocco die hete lucht uit de Sahara naar het noorden voert. Dus misschien wil je wel alleen in de zon liggen en zwemmen in het helderblauwe water. En je eet er heel apart ijs; een beetje waterig, soms met slagroom, wordt het samen met een broodje geserveerd dat je in het ijsje dient te dopen.

Wil je alle drukte ontvluchten dan verblijf je op de Eolische eilanden in het noordoosten van Sicilië. De kristalheldere zee rond de eilanden is een waar paradijs om te duiken en snorkelen.

Italië is meer dan het Colosseum, de paleizen van Florence en de kanalen van Venetië, hoe mooi deze ook zijn. Het land omvat talloze verborgen parels; prachtige steden en regio’s die het ontdekken waard zijn. Ik maak graag nog een tweede lijst met minder bekende en bezochte steden van Italië. Welk deel van verborgen Italië zou jij aanraden?