Florence in de voetsporen van Robert Langdon

Met een hoofdwond en geheugenverlies wordt de hoogleraar kunstgeschiedenis en symboliek Robert Langdon wakker in een ziekenhuis in het Italiaanse Florence, zonder enig benul hoe hij daar terecht is gekomen. In het ziekenhuis wordt vrijwel meteen een aanslag op hem gepleegd, maar hij weet samen met de jonge Sienna Brooks te vluchten. Samen proberen ze erachter te komen waarom Langdons leven in gevaar is. Heeft het iets te maken met de beangstigende visioenen die hij heeft of met het geheimzinnige object dat bij zijn eigendommen is gevonden?

In Dan Browns meesterwerk Inferno raken Langdon en Brooks verwikkeld in een duizelingwekkend avontuur, waarvan het decor wordt gevormd door de drie prachtige steden Florence, Venetië en Istanbul. Het grootste deel van het boek speelt zich echter af in Florence, waar Langdons strijd tegen een mysterieuze vijand hem langs enkele van de belangrijkste monumenten van de stad voert, waar mysterieuze codes en symbolen worden ontrafeld en waar hij verborgen doorgangen en eeuwenoude geheimen tegenkomt, met Dante Alighieri’s Inferno als leidraad. Zoals Vergilius de schrijver Dante in zijn Goddelijke Komedie rondleidt door het hiernamaals, zo voert Dan Brown ons mee langs het Palazzo Pitti, de Ponte Vecchio en de Boboli-tuinen. Ben je klaar om mee te gaan op Langdons zoektocht?

Grotta del Buontalenti

Toen ik een aantal maanden in Florence verbleef voerde mijn wandeltocht door de stad mij vaak door de Porta Romana, de toegangspoort tot het oude stadscentrum. Hoewel de deuren vandaag de dag nog steeds gesloten kunnen worden als dat nodig is, zijn ze eigenlijk altijd geopend om bezoekers te verwelkomen. Wanneer Robert Langdon en Siena Brooks tijdens hun vlucht aankomen bij de Porta Romana is de weg echter afgezet door de politie. Robert en Siena klimmen over de muren van het Istituto d’Arte en vluchten hier de Giardino di Boboli in. (voor de minder avontuurlijke bezoeker van de stad is er overigens vlakbij de Porta Romana ook een reguliere entree tot de tuinen) Gebouwd tussen 1583 en1593 door Bernardo Buontalenti, is de Grotta del Buontalenti tegenwoordig een hoogtepunt van de Giardino di Boboli. De kunstmatige grot is overdadig getooid met stalagmieten, stalactieten en standbeelden, de wanden zijn versierd met fresco’s en in één van de ruimtes vind je Giambologna’s fontein “Venere al Bagno”. Maar belangrijker, je vindt hier ook de verborgen deur die dankzij Langdons kennis de personages van Inferno in staat stelt te ontsnappen aan hun achtervolgers en hun weg te vervolgen door de Corridoio Vasariano.

Een ‘geheime’ gang

Deze afgeschermde passage werd in 1564 ontworpen door Giorgio Vasari in opdracht van Cosimo I de Medici en stelde de leden van de Medici familie in staat om in het geheim en veilig van en naar het Palazzo Vecchio en het Palazzo Pitti te reizen. De gang voert Robert en Siena van de oosthoek van de Giardino di Boboli naar het Palazzo Pitti, door de Chiesa di Santa Felicita, via de Ponte Vecchio over de Arno, vervolgens langs de noordelijke oever van de Arno tot aan de Uffizi en uiteindelijk met een overbrugging van de Via della Ninna naar het Palazzo Vecchio. De ‘geheime gang’ loopt over een afstand van een kilometer en je kunt hem spotten, als je in Florence bent. De Corridoio Vasariano is overigens ook (beperkt) toegankelijk.

Cerca Trova, Zoekt en gij zult vinden

Via de Corridoio Vasariano weten Langdon en Siena ongemerkt uit te komen in het Palazzo Vecchio, eeuwenlang het belangrijkste bestuurlijke gebouw van de stad. Ze komen uit in de Salone dei Cinquecento (Zaal van de Vijfhonderd), de belangrijkste zaal in het palazzo waar het Consiglio Maggiore met zijn 500 leden samenkwam. De immense fresco’s op de muren zijn vervaardigd door Vasari en verbeelden historische gebeurtenissen in Florence. Achter één van de muurschilderingen zou zelfs een muurschildering van Leonardo da Vinci verborgen zitten, bewijs hiervoor is dat Vasari zelf op zijn fresco de tekst ‘cerca trova’, ofwel ‘zoekt en gij zult vinden’ schreef. Naar deze boodschap zijn ook Langdon en Siena op zoek, maar ik heb het tijdens mijn bezoeken aan het palazzo nooit gezien. Het is veel te klein om vanaf de vloer met het blote oog waar te nemen, maar ‘Google en gij zult vinden‘, dus bij dezen:

In Inferno weten Langdon en Siena nogmaals aan hun achtervolgers te ontsnappen, via de Salone dei Cinquecento en Francesco I de’Medici’s Studiolo, maar niet voor zij een blik hebben geworpen op het (overigens niet originele) dodenmasker van Dante.

De Chiesa di santa Margherita dei Cerchi, kerk van Dante

Door een smalle deur aan de Via della Ninna (kijk hier even omhoog om het eerste deel van de gang van Vasari te zien) verlaat het tweetal snel het palazzo, haast zich over het Piazza della Signoria en vlucht richting het meest Middeleeuwse deel van Florence. Een stukje buiten de gebaande paden, maar alsnog midden in het historische centrum aan de Via Santa Margherita, bevindt zich een klein kerkje dat dateert uit 1032. Professor Langdon en Siena komen hier om de tekst te lezen van Dantes Goddelijke Komedie en Langdon leent hier een telefoon, zodat hij op zoek kan gaan naar een volgende aanwijzing. Het is echter niet zomaar een kerk. Op deze plaats wierp Dante een eerste blik op zijn geliefde muse Beatrice en trouwde hij zijn (iets-minder-geliefde) vrouw Gemma Donati. De kerk staat dan ook bekend als de Kerk van Dante. Naast het veronderstelde graf van Beatrice bevindt zich een rieten mandje, waar bezoekers van de kerk (en met name de jonge vrouwen) briefjes werpen waarmee zij aan Beatrice als beschermvrouwe van ongelukkige geliefden, hulp vragen in liefdeskwesties.

Het Baptisterium

Op het Piazza del Duomo staat voor de oogverblindende kathedraal met de campanile, de achthoekige doopkapel van de Heilige Johannes, ofwel het Baptisterium. Onder toeristen en kunstliefhebbers is deze vooral bekend om de replica’s van Ghiberti’s prachtig bewerkte bronzen Paradijsdeuren, maar dit is ook de plaats waar Dante werd gedoopt en hij de verbeelding van Het Laatste Oordeel zag dat wellicht de belangrijkste inspiratiebron was voor de Goddelijke Komedie. …Dan zal ik er gelauwerd worden, daar waar door de doop mij toegang werd beschoren…. waren Dante’s woorden, hoewel hij door zijn verbanning nooit naar Florence had mogen terugkeren. Langdon en Siena vluchten echter de kapel in om het dodenmasker van Dante nader te onderzoeken.

Dit waren slechts enkele van de hoogtepunten van Florence, het zijn er in werkelijkheid veel te veel om hier op te schrijven. Sommigen zijn eenvoudig te vinden en te bezoeken, sommigen zijn mysteries of goed verborgen parels waar je even voor moet zoeken. Maar om af te sluiten met de woorden van Robert Langdon die hij uitspreekt voordat hij en Siena naar het Baptisterium gaan; “Als je weet waar je moet kijken, is Florence de hemel.”

Houd de site in de gaten want zondag lees je meer over Botticelli’s Mappa dell’Inferno, Kaart van de Hel, en wie weet komt er binnenkort nog meer Inferno nieuws……