Italië heeft maar liefst 51 vermeldingen op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. In een aantal artikelen maken we komende tijd een reis langs al dit bijzondere Italiaanse Werelderfgoed! Van de Dolomieten tot de Eolische Eilanden en van de trulli in Alberobello tot de historische centra van Rome, Venetië en Florence. Reis je mee naar het mooiste UNESCO Werelderfgoed in Italië?
Dolomieten
In de Noord-Italiaanse Alpen ligt de indrukwekkende bergketen van De Dolomieten. Maar liefst 18 bergpieken zijn meer dan 3.000 meter hoog. De steile kliffen en diepe ravijnen vormen enkele van de mooiste berglandschappen ter wereld. De bleke bergpieken zie je al van ver de lucht in steken, maar eenmaal wandelend door de bergen valt pasop hoe divers het gebied is. Pinakels en gletsjers, kale plateaus met hieronder dichte bossen. En rotswanden die als een enorme kalkstenen muur omhoog torenen. Het is met recht een van de meest spectaculaire landschappen. Geen wonder dat het gebied veel wandelaars trekt.
Villa Adriana (Tivoli)
De Villa Adriana in Tivoli is een opmerkelijke en extravagante Romeinse villa. Het complex van zo’n 120 hectare bevat verschillende klassieke gebouwen. Het werd door de Romeinse keizer Hadrianus in de 2e eeuw gebouwd als toevluchtsoord. Hier kon hij de drukke en warme stad Rome ontvluchten. Tegenwoordig zijn er alleen nog ruïnes over, maar toch heeft deze villa grote invloed gehad op veel 19e en 20e -eeuwse architecten en ontwerpers.
Veel architectonische kenmerken van de villa zijn gekopieerd uit verschillende plaatsen in de Middellandse Zee die Hadrianus had bezocht. Zo wordt bij de Villa Hadrianus de stad Canopus met een heiligdom gewijd aan Serapis, nagebootst door een langwerpig kanaal (Canopus) en kunstmatige grot (Serapeum). Na de ondergang van het Romeinse Rijk, raakte de villa in verval. Een deel van het marmer en de standbeelden werd vervolgens door kardinaal Ippolito II d’Este gebruikt om zijn nabijgelegen Villa d’Este te decoreren, of verdween onder de aarde.
Piazza del Duomo, Pisa
Midden in het historische centrum van Pisa ligt het Piazza Del Duomo, ook wel Piazza dei Miracoli of Plein der wonderen genoemd. Misschien is het wel een van de meest bekende én gefotografeerde stukjes Italië. Op het Piazza del Duomo staan de marmeren kathedraal, de doopkapel, de campanile (de klokkentoren of ‘Scheve toren’) en de begraafplaats. De middeleeuwse gebouwen hebben grote invloed gehad op de monumentale kunst in Italië van de 11e tot de 14e eeuw.
Portovenere, Cinque Terre en de eilanden Palmaria, Tino en Tinetto
In de ongeveer 15 kilometer tussen Levanto en La Spezia vind je de Ligurische Rivièra. Cinque Terre en Portovenere met de eilanden Palmaria, Tino en Tinetto. Volgens UNESCO is het een cultureel gebied van bijzondere waarde. De kleine steden liggen aan een steile, oneffen kustlijn, die de bewoners door de millennia heen hebben getransformeerd tot een terrasvormig landschap. Een paar hectare grond is zo bruikbaar gemaakt voor landbouw, zoals wijngaarden en olijfbomen. Het weerspiegelt de harmonische interactie tussen mens en natuur in een buitengewoon schilderachtig landschap.
Genua: de Strade Nuove en de Palazzi dei Rolli
Uit de late 16e en de vroege 17e eeuw dateren de Strade Nuove en het systeem van de Palazzi dei Rolli in het historische centrum van Genua. De Republiek Genua was op dat moment op het hoogtepunt van zijn financiële en zeevarende macht. De rijke aristocraten bouwden een nieuwe wijk in het bovenste deel van de stad. De renaissance en barokke paleizen langs de zogenaamde ‘nieuwe straten’ (Strade Bianche) zijn het eerste Europese voorbeeld van een stedelijk ontwikkelingsproject, verkaveld door een overheidsinstantie. De woningen staan bekend als de Palazzi dei Rolli.
Historische centrum van Florence
Florence is de bakermat van de renaissance. De stad aan de Arno werd gebouwd op een Etruskische nederzetting en bloeide onder heerschappij van de De Medici-familie. De artistieke activiteit in de stad aan de Arno was enorm. Tegenwoordig zie je dit nog terug in het ontelbare aantal musea, paleizen, monumenten en kunst die de stad herbergt. De 13e-eeuwse kathedraal Santa Maria del Fiore, de kerk van Santa Croce, musea als de Uffizi en het Palazzo Pitti, het klooster van San Marco met de fresco’s van Fra Angelico.
In Florence is de hoogste concentratie kunstwerken ter wereld te vinden! Dit is te danken aan architecten als Filippo Brunelleschi en Leon Battista Alberti die in deze stad wekten, naast kunstenaars als Michelangelo Buonarotti en Leonardo da Vinci, Sandro Botticelli, Donatello, Lorenzo Ghiberti en Luca della Robbia. Lopend door de stad voel je nog steeds zevenhonderd jaar culturele en artistieke bloei. Door de eeuwen heen had Florence een enorme invloed op de architectuur en kunsten. In Italië en vervolgens in heel Europa.
De stad Verona
In het Noorden van Italië aan de rivier de Adige ligt Verona. De stad werd gesticht in de 1e eeuw voor Christus. Qua stedelijke structuur is Verona een perfect voorbeeld van een stad die zich geleidelijk en onafgebroken meer dan 2.000 jaar heeft ontwikkeld. In de stad vind je namelijk een groot aantal monumenten uit de oudheid, de middeleeuwen en de renaissance. Verona is daarnaast een voortreffelijk voorbeeld van een militair bolwerk.
Zo vind je in het historische centrum van de stad de Romeinse stadspoort Porta Borsari en de Arena, middeleeuwse stadsmuren en in het hart van de stad het Piazza dei Signori, met het Palazzo del Comune, Palazzo del Governo, Loggia del Consiglio, Arche Scaligere en Domus Nova. De oorspronkelijke Romeinse stedelijke vorm is nog steeds zichtbaar in het huidige stratenpatroon.
Vicenza en de Palladische villa’s van Veneto
Het Noord-Italiaanse Vicenza dankt zijn unieke uitstraling aan de architect Andrea Palladio. Zijn gebouwen en villa’s in de regio van de Veneto zijn gebaseerd op een gedetailleerde studie van de klassieke Romeinse architectuur. In Vicenza zelf zijn maar liefst drieëntwintig gebouwen toegeschreven aan Palladio, en vierentwintig Palladiaanse villa’s verspreid in het Veneto gebied. Niet voor niets staat Viceno tegenwoordig bekend als la città di Palladio, de stad van Palladio. Het authentieke karakter van de stad is prachtig bewaard gebleven en ook Palladio’s gebouwen zijn relatief weinig veranderd sinds ze werden gebouwd in de 16e eeuw.
18e-eeuws Koninklijk paleis in Caserta met park, het aquaduct van Vanvitelli en het San Leucio complex
In 1734 werd Carlo Borbone koning van Napels, een autonoom koninkrijk dat niet langer deel uitmaakte van het Spaanse Rijk. In 1750 besloot Borbone een nieuw koninklijk paleis te bouwen. Hiermee wilde hij het paleis van Versailles en het koninklijk paleis in Madrid overtreffen. Het monumentale complex in Caserta is bijzonder om de manier waarop het een prachtig paleis samenbrengt met haar park en tuinen, de omliggende natuurlijke bossen, de jachthuizen en een zijdefabriek. Het complex werd ontworpen door Luigi Vanvitelli ofwel Lodewijk van Wittel: een Nederlands- Italiaans architect.
Sacri Monti van Piemonte en Lombardije
De negen Sacri Monti of heilige bergen van Piemonte en Lombardije, in Noord-Italië, zijn groepen van kapellen en andere religieuze complexen die werden gebouwd in de late 16e en 17e eeuw. Het fenomeen ontstond toen men bedevaartsplekken in Europa wilde creëren, als alternatief voor de heilige plekken in Jeruzalem en Palestina. De Sacri Monti hebben een symbolische spirituele betekenis en zijn van grote schoonheid.
Bijzonder is ook hoe de gebouwen zich vermengen met het omringende natuurlandschap. Zo wordt Oropa ook wel ook wel il Santuario sotto il cielo genaamd, het heiligdom onder de hemel. Het bedevaartsoord ligt hoog in de bergen, op zo’n 1800 meter hoogte. Van de negen Sacri Monti (Varallo, Crea, Orta, Varese, Oropa, Ossuccio, Ghiffa, Domodossola en Valperga) heeft ieder complex zijn eigen model. Zo is Orta gewijd aan de heilige Franciscus van Assisi.
