Hoe zag het leven in Pompeï en Herculaneum eruit vóór de alles verwoestende vulkaanuitbarsting in 79 na Christus? Dat is de vraag die wordt gesteld bij de tentoonstelling Sterven in Schoonheid in het Drents Museum Assen. Bij de tentoonstelling maak je kennis met de kunst en schoonheid waarmee de inwoners van de 2 steden zich omringden. Ik nam alvast een kijkje bij de meer dan 100 archeologische kunstschatten die werden geleend uit het Museo Archeologico Nazionale in Napels en het Parco Archeologico Ercolano in Herculaneum!
Kleurrijke fresco’s en mozaïeken, marmeren en terracotta beelden, gouden sieraden. In het Drents Museum in Assen waan ik me voor even weer terug in Herculaneum. In het jaar 79 na Christus komt de vulkaan Vesuvius tot uitbarsting. De steden en dorpen in de omgeving worden totaal verwoest. De Romeinse havensteden Pompeï en Herculaneum raken bedolven onder een dikke laag as en lava, waardoor ze 100en jaren verborgen bleven. In de 18e eeuw werden de steden ontdekt en bleek dat de puinlaag die de steden bedekte ook veel objecten heeft beschermd. De archeologische vondsten die sinds de 18e eeuw zijn opgegraven behoren tot de collecties van het Museo Archeologico Nazionale in Napels en het Parco Archeologico di Ercolano in Herculaneum. Maar voor even zijn ze ook in Nederland te zien.
Wil je Herculaneum bezoeken? Lees dan de blog die ik schreef: alles wat je moet weten over je bezoek aan Herculaneum.
Schoonheid en kunst
Schoonheid en kunst waren belangrijk voor de Romeinen en dat zie je terug in de tentoonstelling. Maar waarom omringden juist de bewoners van Pompeï en Herculaneum zich met zoveel prachtige bouwwerken, beelden, fresco’s en mozaïeken? En hoe was het om in deze steden te wonen, omringd door zoveel pracht en praal?
De kust van Campanië werd ontdekt door rijke Romeinse burgers die er luxe villa’s lieten bouwen. In Pompeï en Herculaneum woonde de jetset van de Romeinse tijd. Zij hadden de middelen om zich te omringen door kunst. Hiernaast geloofden de Romeinen in navolging van de Griekse filosoof Plato dat schoonheid tot uiting kwam in menselijk gedrag. Door het aanschouwen van mooie dingen, zou je goede en mooie gedachten genereren en ook daadwerkelijk een beter mens worden.
“Ze geloven dat er iets bestaat zoals objectieve schoonheid, een schoonheid die buiten de alledaagse wereld bestaat, maar waar je via de mooiste kunst bij in de buurt kan komen.”, lees ik in de tentoonstellingscatalogus. En dus stonden op de pleinen in Pompeï en Herculaneum standbeelden van keizers, waren de huizen versierd met fresco’s, mozaïeken en fonteinen. Sieraden en zelfs gebruiksvoorwerpen als bestek en servies waren vaak met de groot mogelijke aandacht vervaardigd. Men probeerde simpelweg zo dicht mogelijk bij absolute schoonheid te komen. Je kunt dus wel zeggen dat bij de vulkaanuitbarsting in 79 na Christus de bewoners stierven in schoonheid.
De tentoonstelling in Assen
Veel exposities over Pompeï en Herculaneum laten met name de laatste uren voor de ramp zien, de vreselijke ondergang van de steden. Wie kent niet de afgietsels van de slachtoffers? Bij de tentoonstelling Sterven in Schoonheid is dit anders, en wordt juist de mooie kant van het leven getoond. De tentoonstelling focust op de vraag hoe de mensen toen leefden en hoe kunst en schoonheid hun dagelijkse leven beïnvloedden.
Op de tentoonstelling bewonder je, na wat inleidende informatie over de geschiedenis van de 2 Romeinse steden, de kunst uit de openbare ruimte, uit badhuizen, tempels en theaters. Bijvoorbeeld de prachtige fontein van de Hydra van Lerna, het slangachtige monster met vijf koppen dat zou zijn gedood door de legendarische stichter van Herculaneum, de Griekse god Hercules. In het overige deel van de tentoonstelling zie je hoe de mensen hun eigen huizen decoreerden met overdadige muurschilderingen met mythische scènes. En hoe ze hun huizen vulden met marmeren beeldjes en kostbaar glas en vaatwerk, zoals de drinkschaal die bij Pompeï werd gevonden.
Uitgelicht: Actaeon en Diana
Een werk dat mijn oog direct trok is deze marmeren beeldengroep. In de tuin bij het Huis van de Herten Herculaneum, is een marmeren beeldengroep ontdekt. Het toont een hert dat wordt aangevallen door jachthonden. Het vertelt natuurlijk het verhaal dat de Romeinse dichter Ovidius optekende in zijn Metamorfosen. De jager Actaeon aanschouwt de godin van de jacht tijdens haar bad. Voor straf verandert Diana hem in een hert, waarna hij verscheurd wordt door zijn jachthonden.
Topstukken uit Pompeï en Herculaneum
Op deze tentoonstelling in Assen bewonder je al deze prachtige kunstvoorwerpen en persoonlijke voorwerpen. Er zijn meer dan 100 archeologische kunstschatten uit het Museo Archeologico Nazionale in Napels en het Parco Archeologico Ercolano in Herculaneum te zien, waaronder veelkleurige fresco’s en mozaïeken, marmeren en terracotta beelden, prachtige bronzen bustes, fonteinen en gouden sieraden.
Bezoek de tentoonstelling Sterven in schoonheid
Tot en met 26 maart 2023 is de tentoonstelling Sterven in schoonheid – de wereld van Pompeï en Herculaneum te zien in het Drents Museum in Assen. Een bezoek aan deze grote Herculaneum en Pompeï-tentoonstelling is een aanrader voor wie geïnteresseerd is in kunst en archeologie. Meer lezen? Bij de tentoonstelling verschijnt een gelijknamige publicatie Sterven in Schoonheid: De wereld van Pompeï en Herculaneum (bestel hier) van Waanders Uitgevers. Ook interessant om te lezen is het boek De drie laatste dagen van Pompeii: de uitbarsting van de Vesuvius.
Geef een reactie